Samenvatting

Sinds de transformatie van de jeugdzorg in 2015, zijn de gemeenten verantwoordelijk voor het uitvoeren van de Jeugdwet. Uit de eerste evaluatie van de Jeugdwet die is afgenomen in 2017 blijkt dat de leeftijdsgrens van 18- naar 18+ door de gemeenten als een van de belangrijkste knelpunten wordt ervaren. Het gaat dan zowel om de overstap van jeugdhulp naar volwassen hulp, als de voorbereiding daar naartoe en de nazorg (Friele, 2018). Uit een internationaal onderzoek, uitgevoerd vanuit het Nederlands Jeugdinstituut blijkt dat kwetsbare zorgjongeren die 18 jaar worden niet alleen in Nederland een belangrijk aandachtspunt zijn. In meerdere landen worden jongeren die voor hun 18e levensjaar zorg ontvangen niet goed voorbereid op de overgang naar volwassenheid en presteren op verschillende domeinen vaak slechter dan voorheen (Buisman, Hilverdink, de Jong & Vink, 2018). In een werkagenda van het Nederlands Jeugdinstituut wordt aangegeven dat 15% van de Nederlandse jongeren tussen de 16 en 27 jaar zich in een kwetsbare positie bevindt. Dit zijn allen jongeren die problemen hebben op één of meerdere leefgebieden en daar enige vorm van ondersteuning of hulp bij nodig hebben (Jansen & Wijnen, z.j.). In de eerste evaluatie van de Jeugdwet geven 3 op de 4 ouders aan dat er nog niet is gesproken over de overgang van 18- naar 18+. Zij hebben de indruk dat het niet vaak voorkomt dat zij in een vroegtijdig stadium betrokken worden bij de vraag over de continuering van de zorg na het 18e levensjaar. Uit het onderzoek lijkt het er daarmee op dat kinderen en ouders in een vroegtijdig stadium niet betrokken worden bij de toekomstige hulp (Friele, 2018). Het Centrum voor Jeugd en Gezin [CJG] in gemeente X heeft een onduidelijk beeld van de behoeftes van ouders rondom de overgang van 18- naar 18+ en hoe de jeugdconsulenten daar het beste bij kunnen aansluiten.

Dit onderzoek is uitgevoerd bij het CJG in gemeente X. Het CJG is een organisatie die de Jeugdwet uitvoert vanuit de gemeente. Het CJG is er voor alle vragen, tips, ondersteuning, jeugdhulp en zorg voor kinderen en jongeren van 0 tot 23 jaar en hun opvoeders. De jeugdconsulenten van het CJG hebben verschillende uiteenlopende expertises op het gebied van kinderen en jongere. Naast de expertises kennen de jeugdconsulenten de weg in het sociale domein. De jeugdconsulent kan ervoor kiezen om vanuit zijn of haar eigen expertise zelf hulp in te zetten, wanneer er meer nodig is gebruikt de jeugdconsulent zijn of haar kennis uit het sociale domein om de best passende zorgaanbieder in te zetten. In dit onderzoek wordt er gekeken hoe de jeugdconsulenten van het CJG kunnen aansluiten bij de behoeftes die ouders hebben rondom de overgang van 18- naar 18+. Het CJG heeft een onduidelijk beeld van de behoeftes van de ouders rondom de overgang van 18- naar 18+. Doordat deze behoeftes niet in beeld zijn is het voor de jeugdconsulenten lastig om bij de ouders en de jeugdige aan te sluiten.

Het doel van dit onderzoek is verzamelen van kennis en inzichten hoe de jeugdconsulenten kunnen aansluiten bij de behoefte van ouders en hun kind van 16+ in de overgang van 18- naar 18+. Met deze kennis worden in dit onderzoeks- rapport aanbevelingen geschreven voor het CJG in gemeente X waarmee zij in staat zijn om binnen de gestelde kaders in de verschillende wetten, ouders te betrekken en/of ondersteunen bij de begeleiding van hun kind in de overgang van 18- naar 18+. Vanuit deze doelstelling is de volgende hoofdvraag geformuleerd: hoe kunnen de jeugdconsulenten van het CJG van gemeente X aansluiten bij de behoefte van ouders en hun kind van 16+ rondom de overgang van 18- naar 18+. Om tot een antwoord te komen op de hoofdvraag heeft er een kwalitatief onderzoek plaats gevonden en zijn er semi gestructureerde interviews afgenomen bij 11 respondenten waarvan 2 jeugdconsulenten en 9 ouders met een jongere tussen de 16 en 18 jaar.