Samenvatting

In dit actieonderzoek met de titel ‘Begaafd in Begeleiden’ staat de competentie van de leerkrachten bij het begeleiden van meer- en hoogbegaafde leerlingen in de klas centraal. Leerkrachten vergroten hun competentiegevoel en ontwikkelen hun eigen begaafdheid. Begaafde leerlingen worden begeleid door leerkrachten. Daarnaast ontwikkel ik mijn kwaliteiten als begeleider en word ik daarin begaafder.

Uit het vooronderzoek is naar voren gekomen dat leerkrachten te weinig tijd nemen en te weinig kennis en vaardigheden beheersen om de leerlingen te begeleiden bij hun verrijkingstaken. Samen met de leerkrachten wil ik de praktijksituatie verbeteren. Hiervoor heb ik eerst een literatuuronderzoek uitgevoerd naar de leerkrachtcompetenties bij het lesgeven aan begaafde leerlingen, de begeleidingsbehoeften van begaafde leerlingen, coachingsbenaderingen, coachingsvaardigheden en borging. Uit deze literatuurstudie is mijn onderzoeksvraag ontstaan.

Wat is het effect van mijn begeleiding aan de hand van het GROW-model op het competentiegevoel van leerkrachten op het gebied van vragen stellen aan begaafde leerlingen in de klas?

Het actieonderzoek is cyclisch en ik zal volgens het model van Schuman (De Lange, Schuman, & Montesano Montessori, 2011) de stappen doorlopen. Het handelingsdeel binnen dit actieonderzoek bestaat uit drie focusgroepbijeenkomsten, die volgens de vaste structuur van het GROW-model (Whitmore, 2000) vormgegeven zijn. Daarnaast zijn de onderzoeksmethoden vragenlijst en interview gebruikt om data te verzamelen. In het onderzoeksdeel is relevante theorie bestudeerd over de onderzoeksvraag, wat de fundering vormt voor mijn eigen kennis & vaardigheden en heb ik gereflecteerd op de kwaliteit van mijn eigen handelen met de PDCA-cyclus (Deming, 1986). De onderzoeksmethoden leveren data op die ik heb geordend, geanalyseerd en geïnterpreteerd per deelvraag. De eindmeting van deelvraag 1 is door de maatregelen betreffende het coronavirus beïnvloed. Uit de verzamelde data blijkt dat het competentiegevoel van de leerkrachten op het gebied van vragen stellen na de focusgroepbijeenkomsten is toegenomen. Naast de toename binnen het begeleiden van het leerproces op het onderdeel vragen stellen is, tevens vooruitgang te zien op de algehele leerkrachtcompetenties bij het lesgeven aan begaafde leerlingen.

Op basis hiervan is de aanbeveling gegeven om binnen de onderzoeksschool bij het professionaliseren van leerkrachten meer gebruik te maken van focusgroepen met de structuur van het GROW-model.