Samenvatting

"Vanuit Altra, waar wij als ambulant begeleiders werkzaam zijn, is door de recente ontwikkelingen op het gebied van leerlingzorg behoefte gerezen aan meer methodisch werken. Er is gekozen voor oplossingsgericht werken. De ambulant begeleiders (AB-ers) hebben kennisgemaakt met deze methode en geven aan hun vaardigheden op dit gebied te willen ontwikkelen.
In dit meesterstuk willen wij een antwoord geven op de volgende onderzoeksvraag:

Kan coaching in oplossingsgericht werken bij AB-ers leiden tot betere beheersing van deze methodiek en tot tevredenheid en doelrealisatie bij leerlingen?

Hiertoe hebben wij ieder twee collega ambulant begeleiders gecoacht met SVIB op het ontwikkelen van hun oplossingsgerichte kennis en vaardigheden. De trajecten bestonden uit één intake gesprek van ons met de AB-er en één intake gesprek van de AB-er met de leerling. Daarna werden drie gesprekken van de AB-er met de leerling opgenomen. De gesprekken werden door ons geanalyseerd met een beeldanalsyeschema dat wij ontwikkelden. In dit schema koppelen we de stappen van oplossingsgericht werken aan de basiscommunicatievaardigheden zoals die geformuleerd zijn door onder andere Dekker & Biemans (1994). In de nabesprekingen van de opnames zijn met de AB-ers werkpunten geformuleerd die aansloten bij de centrale leervraag voor alle AB-ers: Hoe kan ik mezelf verbeteren op de zeven stappen van oplossingsgericht werken? In de laatste nabespreking vond ook een evaluatie van het hele traject plaats.
De AB-ers en de deelnemende leerlingen hebben van te voren en na elk gesprek door ons opgestelde vragenlijsten ingevuld.

Na analyse van alle data per traject hebben wij door trajectoverstijgend de gegevens te vergelijken en te verbinden, antwoord kunnen geven op de door ons geformuleerde deelvragen:

1. Ervaren ambulant begeleiders die met behulp van SVIB gecoacht worden in oplossingsgericht werken met leerlingen, groei op één of meerdere elementen van oplossingsgericht werken?
2. Is in beeldanalyse kwalitatieve en kwantitatieve groei te zien op één of meerdere elementen van oplossingsgericht werken?
3. Ervaren leerlingen groei op één of meerdere elementen van oplossingsgericht werken door de AB-er?
4. Ervaren leerlingen oplossingsgerichte begeleiding als positief en belangrijk?
5. Heeft het oplossingsgericht werken invloed op doelrealisatie of vooruitgang bij de gestelde leerlingdoelen?

Deelvragen 1, 3, 4 en 5 konden positief beantwoord worden. Bij deelvraag 2 was het duidelijk dat analyse op alleen OGW-stappen niet voldoende was en hebben wij, voor een volledig beeld, ook de ontwikkelingen op het niveau van voorwaardelijke basisvaardigheden bij het antwoord betrokken. De centrale onderzoeksvraag wordt uiteindelijk positief beantwoord: in ons onderzoek heeft coaching in oplossingsgericht werken bij ab-ers geleid tot betere beheersing van deze methodiek en tot tevredenheid en doelrealisatie bij leerlingen.
"