Samenvatting

Achtergrond: Een CVA kan cognitieve, emotionele/gedragsmatige, sensorische en motorische stoornissen tot gevolg hebben. Een verminderde balans komt regelmatig voor na een CVA. Bij CVA patiënten is de aansturing van musculatuur vertraagd en afwijkend. Spieren contraheren en ontspannen op afwijkende momenten vergeleken met een gezond persoon, wat voor balansproblemen kan zorgen. FES zorgt voor een betere spierfunctie middels elektrostimulatie die met nauwkeurige sequentie prikkels afgeeft aan de met elektroden bevestigde musculatuur. Op deze manier worden spieren op de juiste momenten gecontraheerd en ontspannen.

Vraagstelling: 'Heeft FES van de onderste extremiteit invloed op de balans bij CVA patiënten?'

Methode: Er is naar artikelen gezocht in de volgende databanken: PubMed, Cochrane Library, MedLine, PEDro en BIEP.nu. Artikelen dienden Engelstalige CCT's of RCT's te zijn. FES diende als interventie te worden gebruikt bij CVA patiënten uit verschillende fasen na het CVA. Er moest gekeken worden naar de uitkomstmaat balans. De geïncludeerde artikelen zijn beoordeeld op methodologische kwaliteit middels de PEDro schaal. Artikelen zijn geanalyseerd op p-waarden. Een p-waarde <0,05 is een significant verschil.

Resultaten: Van de 545 potentiële hits zijn er vijf RCT's geïncludeerd voor dit literatuuronderzoek. Eén artikel was van zeer goede kwaliteit, drie artikelen van goede kwaliteit en één artikel van redelijke kwaliteit. Drie studies onderzochten fietstraining in combinatie met FES, twee studies onderzochten looptraining op een elektromechanische looptrainer in combinatie met FES. Alle studies hanteerden een ander meetinstrument voor balans. In drie studies had FES van de onderste extremiteit een toegevoegde waarde in het verbeteren van de balans.

Conclusie: Het is aannemelijk dat fietstraining met FES een positief effect heeft op het verbeteren van balans bij postacute en chronische CVA patiënten. Het is aannemelijk dat elektromechanische looptraining met FES een positief effect heeft op de dynamische balans bij chronische CVA patiënten, en er zijn aanwijzingen voor het verbeteren van balans bij subacute CVA patiënten middels deze interventie.