Samenvatting

Op een basisschool is de behoefte aanwezig om het technisch leesonderwijs te verbeteren, omdat de school zelf niet tevreden is over de technische leesresultaten van de leerling-populatie. De beginsituatie op school is dat het technisch leesonderwijs vanaf groep 4 vooral gedragen wordt door de leesouders, die 4x per week op school met de leerlingen lezen. Alvorens tot een definitieve vraagstelling te komen werd gestart met het in kaart brengen van het technisch leesonderwijs op school en van daaruit te komen tot een definitieve vraagstelling. Het team ziet in dat verbetering nodig is op zorgniveau 1 en 2 .

De uiteindelijke vraagstelling luidde als volgt:
Welke bijdrage kan het team met behulp van de dyslexiespecialist in opleiding leveren aan de verbetering van het technisch leesonderwijs op school?

Deelvraag 1

Hoe ziet het leesonderwijs op school eruit in vergelijking met de landelijke verwachtingen en gangbare visie t.a.v. goed leesonderwijs?

Het gaat hierbij niet alleen over de resultaten van het leesonderwijs, maar vooral over de aanpak van de school op zorgniveau 1, 2 en 3.

Deelvraag 2

Wat betekenen deze gegevens voor de aanpak op zorgniveau 1, 2 en 3? Waar zijn lacunes, waar liggen mogelijkheden en kansen op verbetering?

Deelvraag 3

Vanuit de school ligt er nog een vraag over het begeleiden en scholen van de leesouders, zodat het rendement van de inzet van de leesouders wordt geoptimaliseerd? Welke plek nemen de leesouders in op school? Hoe past dit binnen het continuüm van zorg?

Het onderzoek is opgezet als een actieonderzoek op micro-, meso- en macroniveau. Gezocht is naar het verhelderen van de problematiek door te kijken naar de stand van zaken op deze 3 niveaus. Bovendien is het zaak te komen tot het formuleren van verbeterpunten.

De aanpak van het onderzoek bestaat uit verschillende onderdelen.

Deelvraag 1 is onderzocht door het bevragen van leerlingen, team en leesouders.

Deelvraag 2 is onderzocht door het team te scholen en te coachen. Hierbij is het van belang het team te laten ontdekken waar verantwoordelijkheden liggen en dat het leerproces vooral op zorgniveau 1 en 2 plaats vindt.

Deelvraag 3 is onderzocht door de leesouders te bevragen en te scholen.
De eindconclusie is dat het technische leesniveau niet te verbeteren is, wanneer er op de volgende onderdelen geen verbeteringen plaats vinden.

Op microniveau is het van belang dat op zorgniveau 1 en 2 er doelmatig en efficiënt gewerkt wordt aan het verbeteren van het technisch leesonderwijs. Daarbij zijn het geven van goede instructie en, waar nodig, verlengde instructie van groot belang. Daarnaast spelen het optimaliseren van de interactie tussen de leerkracht en de leerling(en) en het geven van goede feedback een belangrijke rol. De leerkracht moet doen waar hij/zij goed in is en men moet zich bewust zijn van eigen ideeën en percepties die belemmerend kunnen werken. Tijdens het onderzoek wordt aangegeven dat men minimumnormen stelt t.a.v. de leesvaardigheid van leerlingen. Oorzaken van achterstanden worden door het team gezocht in kindfactoren en omgevingsfactoren. Het doel van het eerste deel van het onderzoek was dan ook vooral gericht op het proces van kritische zelfreflectie door het team, waardoor men zich bewust werd van de eigen verantwoordelijkheid en het belang van de leerkracht in het technisch leesproces.

Dit onderzoek heeft hopelijk bijgedragen aan het inzicht van het belang van de leerkracht voor de klas op zorgniveau 1.

Op mesoniveau is het van belang een kwaliteitsgroep technisch lezen te formeren die ondersteuning en begeleiding biedt aan zowel de leerkracht als de leesouder en die het proces van technisch lezen bewaakt.

Op macroniveau is er het schoolplan, waarin vastgelegd wordt welke methoden worden gehanteerd, hoe deze worden geïmplementeerd en hoe dit proces wordt bewaakt.