Samenvatting

Dit praktijkgericht onderzoek is uitgevoerd in het kader van de opleiding Master Educational Needs. Het onderzoek richt zich op preventieve toepassingen die gedaan kunnen worden op het gebied van beginnende geletterdheid. Het onderzoek heeft plaatsgevonden op een reguliere basisschool met een ‘normale’ leerlingenpopulatie. Aanleiding voor dit onderzoek is de zorg die de school constateert op het gebied van de ontwikkeling van technisch lezen. In de groepen 3 en 4 zijn opvallend lage scores op dit gebied. Na intensivering van de instructie en het lesaanbod ontwikkelen de meeste leerlingen zich tot het voldoende niveau. In hogere groepen blijven deze kinderen meer tijd en aandacht nodig hebben voor het ontwikkelen van hun leesvaardigheid. Het onderzoek is gericht op de preventieve aandacht in de kleutergroepen, zodat de kinderen met een betere basis en steviger fundament in beginnende geletterdheid kunnen starten met het proces van aanvankelijk lezen. Een twee aspect van het onderzoek heeft zich gericht op het preventief begeleiden van de risicoleerlingen dyslexie. Hoe kun je deze leerlingen signaleren en wat kun je doen om hen de zorg te geven die ze nodig hebben? De onderzoeksvraag die hierbij centraal heeft gestaan is de volgende: ‘Op welke manier kunnen wij als school leerlingen die risico lopen op achterstand op het gebied van technisch lezen, preventief begeleiden tijdens de fase van beginnende geletterdheid?’ Het onderzoek is gedaan vanuit maatschappelijke verantwoordelijkheid om de laaggeletterdheid terug te dringen. De opzet is een actieonderzoek, waarin het verbeteren van de onderwijskwaliteit het uitganspunt is geweest. Na elke interventie is de terugkoppeling gemaakt met de focusgroep op de onderwijsvloer en het effect van de interventie. De gedane interventies hebben onder andere te maken met een beredeneerd lesaanbod, het volgen van de schrijfontwikkeling van de kinderen, werken met invented spellen en werken met het programma Bouw!. De ingezette activiteiten hebben geleid tot verbetering in de resultaten op het gebied van beginnende geletterdheid na afloop van de uitvoerende fase van dit onderzoek. Dit onderzoek heeft geresulteerd in een advies voor het lesaanbod beginnende geletterdheid op zorgniveau 1, 2 en 3.