Samenvatting

Het spreekwoord "Oost West, Thuis best" geeft het belang aan van het hebben van een thuis, een eigen woonplek, een belangrijke basisbehoefte voor ieder mens. Het Van Dale woordenboek omschrijft het begrip 'thuis' als: de woning waarin iemand woont. Eigenlijk heel logisch lijkt het zo, maar wordt dit begrip 'thuis' ook zo opgevat door uithuisgeplaatste kinderen?

De onderzoeksvraag van deze scriptie:
'Wat verstaan uithuisgeplaatste kinderen, die verblijven in de behandelgroep van het OCB te Rijen, onder het begrip thuis en in hoeverre is het van belang aan het thuisbegrip aandacht te besteden in de begeleiding en behandeling van deze kinderen?'

Uit het literatuuronderzoek blijkt dat uithuisplaatsing nog steeds wordt gezien als de meest ingrijpende vorm van hulpverlening. Een uithuisplaatsing kan daarom niet zomaar gebeuren. Naast de juridische gevolgen, heeft een uithuisplaatsing ook gevolgen voor de ontwikkeling van het kind.
Voordat een kind uithuisgeplaatst wordt is er vaak al sprake van een instabiele en problematische thuissituatie. Daarbij komt vaak ook het ontbreken aan continuïteit, stabiliteit en responsiviteit: de voorwaarden voor een veilige hechting. Na een uithuisplaatsing zou er in principe voor gezorgd moeten worden dat het kind zo snel mogelijk teruggeplaatst kan worden, zodat het hechtingsproces zo min mogelijk geschaad wordt. Zodra duidelijk wordt dat terugplaatsing geen reële optie meer is zal op korte termijn naar een vervangende opvoedingssituatie met hechtingsmogelijkheden gezocht moeten word
Naast de bovengenoemde gevolgen van een uithuisplaatsing op de verschillende ontwikkelingsopgaven van een kind, heeft een uithuisplaatsing ook gevolgen voor de loyaliteitsband tussen ouder(s) en kind. Nagy benadrukt daarbij het belang om aandacht te besteden aan de loyaliteitsband tussen ouder en kind, om zo mogelijk probleemgedrag, dat het kind uit loyaliteit voor de ouders kan vertonen, wordt voorkomen.

Uit het praktijkonderzoek is naar voren gekomen dat 'thuis' voor deze kinderen betekent het hebben van een eigen plek met veel vrijheden en hun familie.


De conclusies die uit het praktijkonderzoek naar voren zijn gekomen zijn de volgende:
- Voor deze kinderen is het onduidelijk waarom ze wonen op de behandelgroep van het OCB te Rijen
- Er te weinig continuïteit en samenhang in de begeleiding en behandeling van deze kinderen wordt geboden
- Kinderen behoefte hebben aan perspectief

In het kort formuleer ik de volgende aanbevelingen:
Regels op de behandelgroep moeten duidelijk en op specifiek niveau duidelijk gemaakt worden voor de kinderen. Ook is het van belang dat groepsleiding de regels die gelden op de behandelgroep van het OCB te Rijen op één- en dezelfde wijze toepast.
Voor deze kinderen is het erg belangrijk om te gemoet te komen in hun thuisgevoel. Dit kan vorm gegeven worden door het ontwikkelen van een 'persoonlijk dagboek' voor elk kind. Hiermee creëren deze kinderen het stukje 'thuis' gevoel. Het 'dagboek' kan ook mee naar een volgend adres en zo ontstaat een herinneringsboek dat het thuisgevoel helpt ondersteunen.
Tot slot verdient aanbeveling om nog eens goed te kijken naar de ontstaansreden van de twee jaren termijn die oorspronkelijk werd vastgesteld voor het verblijven op de behandelgroep van het OCB te Rijen, en gezien de frequente afwijkingen daarvan na te gaan in hoeverre dit termijn realistisch is en eventueel moet worden aangepast. Juist het geven van die duidelijkheid over het perspectief van de kinderen, is in het belang van de kinderen, de begeleiding en van andere betrokken partijen.