Samenvatting

In dit praktijkgerichte onderzoek is onderzoek gedaan naar de vormgeving van een aanpak om ongeoorloofd verzuim bij jongeren met een lichtverstandelijke beperking (lvb) en gedragsproblematiek te verminderen. Het betreft hier voornamelijk een kwalitatief onderzoek, omdat de uitkomsten beschrijvend zijn. Een klein gedeelte wordt in diagrammen weergegeven, wat maakt dat er ook kwantitatieve gegevens getoond worden (Swaen, 2013). De hoofdvraag van het onderzoek luidt: ‘Welke aanpak kan het college ontwikkelen om ongeoorloofd verzuim van jongeren met lvb tussen de twaalf en achttien jaar oud, bij wie er sprake is van comorbiditeit met gedragsproblemen, terug te dringen?’ Er zijn nauwelijks jongeren die vijf dagen per week naar school willen en 57% van de jongeren geeft aan ongeoorloofd te verzuimen (nu of in het verleden). Het verzuim heeft gevolgen voor de kansen op een stage of een baan. Uit het onderzoek blijkt dat de jongeren het nut van school wel inzien, maar niet als er geen diploma behaald kan worden (zoals op het college). Kortetermijnbaten zijn voor de jongeren een belangrijke reden voor ongeoorloofd verzuim. Verzuimende jongeren kunnen in drie groepen verdeeld worden. Jongeren die verzuimen, omdat zij niet naar school willen, jongeren die verzuimen uit onkunde en jongeren die geheel verzuimen. In het onderzoek werd steeds duidelijker dat de uitkomsten gericht waren op de jongeren die verzuimen omdat zij niet naar school willen. 78% van de jongeren zou het vervelend vinden om straf te krijgen na het verzuim. Uit het onderzoek komt naar voren dat een straf snel moet volgen op het verzuim. Dit lijkt dan ook een belangrijke voorwaarde. Het maakt geen indruk op de jongeren als iemand van het college zelf de straf zou geven. Ze geven aan eerder te luisteren naar iemand van buiten het college, namelijk “iemand hoger in rang”, zoals zij zelf zeggen. De leerplichtinstantie heeft op dit moment een slechte naam onder de jongeren vanwege haar handhavingsbeleid. Deze instantie lijkt niet de juiste partij om (op dit moment) een straf op te leggen aan de verzuimende jongeren. Conclusie: een samenwerking met Halt lijkt een passende optie voor het college. De ‘preventieve aanpak’ is echter financieel niet haalbaar, omdat het budget van Halt niet toereikend is. Op uitnodiging van de gemeente Rotterdam heeft een overleg plaatsgevonden tussen Halt, de gemeente, de regiomanager van het college en mij. De gemeente erkent dat de lvb-doelgroep een andere aanpak nodig heeft en dan niet alleen op het gebied van verzuim, maar ook op andere domeinen. De gemeente zal hier verder onderzoek naar doen en op het college wordt gestreefd naar een betere aanpak voor de drie groepen van verzuimende jongeren.