Samenvatting

Samenvatting Dit onderzoek wordt uitgevoerd door Paul Roks, docent op het Warandecollege te Oosterhout. Het onderzoek gaat over de invoering van Groepsplannen. Die zijn op het Warandecollege, een cluster 4 school met 62 leerlingen, al lange tijd onderwerp van gesprek. Factoren die het werken met een groepsplan moeilijk maken, zijn een groot leerlingenverloop en veel verschillende didactische niveaus per klas. Met de invoering van de Wet kwaliteitszorg, die vanaf augustus 2013 van kracht wordt op het Warandecollege, worden er nieuwe eisen gesteld. Concreet betekent dit dat de huidige manier van werken, waarbij voor elke leerling een kerndocument opgesteld wordt met korte en lange termijn doelen op didactisch en pedagogisch gebied, zal worden vervangen door een start-handelingsplan met het ontwikkelingsperspectief. Daarbij wordt de school verplicht een uitstroomperspectief aan te geven waar de leerling na een verblijf op het Warandecollege zal uitstromen, te weten naar een vervolgschool, een vorm van dagbesteding of een arbeidsplaats. De doelen op didactisch en pedagogisch gebied moeten worden opgesteld voor de gehele groep in een groepsplan waarin differentiatie mogelijk is. De achterliggende gedachte hierbij is dat leerkrachten door het hanteren van een groepsplan een beter overzicht krijgen op tekorten en vorderingen. Leerkrachten kunnen daarmee gerichter de leerling begeleiden richting het juiste uitstroomprofiel. In mijn onderzoek heb ik bekeken of en hoe een groepsplan op het Warandecollege uitvoerbaar is. Uit het onderzoek blijkt dat een groepsplan goed uitvoerbaar is als er wordt voldaan aan een aantal basisvoorwaarden. Het probleem van het grote leerlingenverloop en de verschillende didactische niveaus kan worden opgevangen als de individuele planning wordt losgelaten en er klassikaal in thema's wordt lesgegeven. Klassikaal lesgeven in thema's betekent dat leerlingen die er kort zijn toch één of meer thema's kunnen afsluiten. Dat gaat het beste als er gewerkt wordt met concentrische thematische lesmethoden. Als de klas verdeeld wordt in maximaal drie didactische subgroepen kan er voldoende rekening gehouden worden met de didactische niveauverschillen. Het groepsplan krijgt vijf onderdelen. Het eerste onderdeel bevat algemene leerlinggegevens en ruimte voor specifieke leerlingkenmerken als diagnoses en medicatie. Het tweede onderdeel biedt ruimte aan een uitgeschreven leerlijn met genummerde tussendoelen. Het derde gedeelte geeft een overzicht van de behaalde tussendoelen. Met een dergelijk overzicht is de leerkracht in staat didactische vorderingen nauwkeurig te monitoren en waar nodig bij te sturen. Het vierde onderdeel geeft didactische doelen aan per subgroep. Het vijfde en laatste onderdeel biedt ruimte aan de pedagogische doelen. Om te waarborgen dat deze doelen aansluiten bij de wettelijke kaders worden ze opgesteld aan de hand van de leergebiedoverstijgende kerndoelen (SLO 2010): leren leren, leren taken uitvoeren, leren functioneren in sociale situaties en ontwikkelen van een persoonlijk toekomstperspectief. Meerdere leerlingen, los van het didactisch niveau, kunnen worden ingedeeld bij één doel. Om de eigen vorderingen voor de leerlingen zichtbaar te maken, kunnen de behaalde tussendoelen worden weergegeven met een datamuur, die samen met de leerlingen wordt bijgehouden. Die datamuur geeft de duidelijkheid die cluster 4 leerlingen nodig hebben. Een voorbeeld van een uitgewerkt groepsplan is terug te vinden in bijlage 6; een voorbeeld van de datamuur is terug te vinden in bijlage 9.