Samenvatting

Dit onderzoek richt zich op de ontwikkeling van mijn begeleidersvaardigheden. De relevantie van het onderzoek komt enerzijds voort uit de politieke agenda waar de professionele ruimte van de leerkrachten hoog op de agenda staat. Onderwijskundige kennis en samenwerking van de professionals is daarbij een vereiste (Platform Onderwijs2032, 2016; Ros, Van den Bergh, & Timmermans, 2018). Het onderzoek van Ros, et al., (2018) toont aan dat zowel het stimuleren van een professionele dialoog als een actieve faciliterende houding van de schoolleider bijdraagt aan professionals die, samen met hun leidinggevende, werken aan hun curriculum. Transformationeel leiderschap is een leiderschapsstijl die de betrokkenheid, bekwaamheid en motivatie van de leerkrachten om initiatief te nemen bij een innovatie verhoogt (Paffen, 2011). Anderzijds komt de relevantie voort uit een verkort kwaliteitsonderzoek, afgenomen in 2018 door het kwaliteitsteam van onze stichting. Uit dit onderzoek blijkt dat er een kloof is tussen ambities in de kwaliteitsagenda en waarneembaar leerkrachtgedrag binnen onze school. De leerkrachten sluiten onvoldoende aan op de didactische behoeften van de leerlingen en er is geen uniformiteit in didactisch handelen.

De onderwijsontwikkeling en daaruit volgende onderzoeksvraag heeft in dit onderzoek betrekking op de professionalisering van de leerkrachten van groep 1-2 op het gebied van instructie. Door het realiseren van een kwaliteitsslag van mijn begeleidersvaardigheden beoog ik, samen met de betrokkenen, het professioneel handelen van de betrokkenen te optimaliseren (Paffen, 2011). In dit onderzoek wordt antwoord gegeven op de vraag:

Hoe kan ik, als intern begeleider, middels transformationeel leiderschap, een bijdrage leveren aan de professionalisering van de leerkrachten van groep 1-2 ten aanzien van expliciete directe instructie bij de groepslessen spelling?

Om de onderzoeksvraag te beantwoorden heb ik gebruik gemaakt van een gesloten vragenlijst voor de betrokkenen, video-opnamen van mijzelf, feedback-en dialoog vragen (Ros, et al., 2018) en een kijkwijzer. De data van de vragenlijst en de video-opnamen hebben, na iedere bijeenkomst, geleid tot het toepassen van herziende interventies. De kijkwijzer, met bijbehorend nagesprek, heeft de leerkrachten feedback op professioneel handelen gegeven. Op basis van de onderzoeksresultaten is een aantal conclusies te trekken. Ten eerste hebben mijn begeleidersvaardigheden zich verbreed en ontwikkeld. Ten tweede blijken de leerkrachten de meerwaarde van samenwerking en collegiale consultatie op hun professioneel didactisch handelen te onderschrijven. Door een planmatige samenwerking zijn de leerkrachten in ontwikkeling gekomen. Ze hebben richting gegeven aan het samen voorbereiden van lessen, het ontwikkelen van een kijkwijzer en ze hebben de intentie hun competenties te verbeteren middels, toekomstige, collegiale consultatie.