Samenvatting

Naastenparticipatie is een belangrijk onderwerp binnen de GGZ door de intrede van de participatiemaatschappij. De informele zorg heeft een grotere rol gekregen binnen het hulpverleningsproces van personen met een ernstig psychiatrische aandoening. Echter ontbreekt de kennis over de ervaringen en de behoeften van deze naasten, met in het bijzonder broers en zussen. Om een samenwerkingsrelatie te bewerkstelligen tussen cliënt, sociaal agoog en naaste, is het belangrijk om ook aandacht te hebben voor de ervaringen en behoeften van broers en zussen.
Het doel van het onderzoek is om te achterhalen wat de ervaringen broers en zussen van een familielid met een EPA zijn en op wat voor manier de sociaal agoog kan aansluiten bij de behoeften. De broers en zussen zijn in de meeste gevallen niet de primaire ondersteuner van het familielid met een ernstig psychiatrische aandoening. Dit zijn vaak de ouders. Het is aannemelijk dat broers en zussen op latere leeftijd deze rol wel op zich nemen. Hiervoor is de volgende onderzoeksvraag opgesteld: Wat zijn de ondersteuningsbehoeften van broers en zussen binnen het proces van ondersteuning bieden aan een familielid met een EPA?
Om een antwoord te kunnen geven op de onderzoeksvraag zijn er tien respondenten geïnterviewd aan de hand van een topiclijst. De respondenten zijn benaderd door de onderzoeker zelf. De gegevens vanuit de interviews waren erg uiteenlopend. Respondenten benoemen verschillende invloeden en ervaringen door het zijn van een naaste en daardoor hebben zij ook een bepaalde afstand tot het familielid met een EPA. Zij hebben verschillende rollen en kijken met ambivalentie naar het overnemen van een primaire ondersteuner. Het liefst willen de broers en zussen gehoord worden in het hulpverleningsproces en willen een rol die past bij de positie van hen. Voornamelijk geven zij aan gehoord te willen worden, duidelijke communicatie en wederzijds begrip.
Op basis hiervan wordt aanbevolen om het gezin als een systeem te zien en broers en zussen eerder te betrekken in het hulpverleningsproces, rekening houdend met hun wensen en behoeften. Zo worden de broers en zussen voorbereid op de rol als primaire ondersteuner en is er ook ruimte voor de ervaringen en invloeden op het leven van hen. Eerst moeten de broers en zussen gehoord worden in het hulpverleningsproces waarna een goede samenwerkingsrelatie kan ontstaan.