Samenvatting

Dit praktijkonderzoek richt zich op de implementatie van Handelingsgericht werken (HGW). Het invoeren van deze werkwijze gebeurt op een basisschool in Amsterdam West. De afgelopen twee jaar zijn de directrice en de intern begeleider bezig geweest met het aanbieden van kleine stukjes van HGW. Nu is het moment daar om door te gaan en HGW als 'nieuwe' werkwijze te noemen. HGW is een werkwijze die zicht richt op afstemming. Er wordt vooral gekeken naar wat de leerlingen nodig hebben, ook wel onderwijsbehoeften.

Om HGW succesvol te implementeren zullen er een aantal zaken onderzocht moeten worden waarmee rekening moet worden gehouden.
Daarbij wordt gedacht aan het creëren van draagvlak, het omgaan met weerstanden en de verschillende typen veranderaars. Wanneer dit bekend is kan naar behoefte hierop ingespeeld worden bij het implementeren van HGW.
De onderzoeksvraag die voor dit onderzoek is opgesteld:
Wat heb ik nodig om HGW succesvol te implementeren op mijn basisschool?
Om antwoord te krijgen op de onderzoeksvraag zijn de volgende deelvragen geformuleerd:

1. Op welke manier past HGW bij de visie en missie van mijn school?

2. Aan welke criteria moet HGW voldoen wil ik spreken van een succesvolle implementatie?

3. Hoe is het draagvlak om volgens HGW principes te werken?

4. Hoe kan ik bij het implementeren omgaan met mogelijke weerstand uit het team?

5. Welke verschillende typen veranderaars bevat het team?

Implementatie kost volgens de literatuur veel tijd. Tijd die nodig is om zich te verdiepen in de nieuwe werkwijze, te wennen aan de verandering en om te oefenen en experimenteren. Naast tijd is het belangrijk dat er gekeken wordt naar het draagvlak van het team: wordt de werkwijze gedragen? Hebben ze zin in het HGW?

Als dit niet het geval is kan er weerstand ontstaan. Verzet tegen de verandering.

Dit onderzoek onderzocht wat de mening van het team en de directie is over HGW. Om dit te achterhalen is gebruik gemaakt van een enquête en een diepte-interview.
Daarnaast is de vragenlijst Kleurentest voor veranderaars afgenomen, om er achter te komen uit welke typen veranderaars het team bestaat.
Uit de resultaten komt naar voren dat het team positief tegenover HGW staat. Voor het vormgeven van HGW en de ondersteuningsbehoeften van de leerkrachten komen bruikbare ideeën naar voren. Het regelmatig bespreken van HGW, veel tijd tijdens vergaderingen besteden aan HGW en het meekijken in de klas wordt meerdere keren genoemd.
De uitslag van de kleurentest is dat het team bestaat uit rood- en groendrukdenkers. Dit houdt in dat leerkracht veel samen willen doen en dat kwaliteiten van de leerkrachten meer worden benut.

Uit het onderzoek blijkt dat wat nodig is om HGW te implementeren vooral ligt op het gebied van tijd, het maken van een (implementatie)plan en het ondersteunen van de leerkrachten bij het HGW.

Aanbevolen wordt om in gesprek te blijven met het team en de individuele leerkrachten, dit kan onvrede en weerstanden voorkomen. Op deze manier blijft iedereen op de hoogte van elkaars ideeën en doelen.

Daarnaast is belangrijk dat er een plan opgesteld wordt waarin de doelen voor het komende jaar in staan, wat van het team (en directie) verwacht wordt en hoe dat georganiseerd gaat worden.