Samenvatting

Steeds meer scholen bieden (hoog)begaafde kinderen speciale begeleiding aangepast aan het niveau van deze kinderen. Vaak gebeurt dit in de vorm van een plusklas waarin gelijkgestemden bij elkaar komen. Op mijn school zijn we hard aan het werk om (hoog)begaafde kinderen de juiste begeleiding te kunnen bieden. Dit gaat niet zonder slag of stoot.
Scholing voor de collega's over hoogbegaafdheid lijkt van belang om de continuïteit en een doorgaande lijn in het begeleiden van (hoog)begaafde kinderen te waarborgen. Het is allereerst belangrijk dat alle collega's een juiste definitie over hoogbegaafdheid kunnen geven en weten wat hoogbegaafdheid inhoudt. De kennis op het gebied van hoogbegaafdheid dient te worden vergroot. Een IQ vanaf 130 is voor een groot deel van de collega's dé definitie van hoogbegaafdheid. De focus ligt voornamelijk op de cognitieve aspecten van hoogbegaafdheid.
Opvattingen van collega's over de sociaal emotionele ontwikkeling van (hoog)begaafde kinderen berusten nog voor een groot gedeelte op vooroordelen. Deze verloopt volgens hen moeizaam en anders. De ontwikkeling op sociaal emotioneel gebied loopt volgens hen vaak achter in vergelijking met leeftijdsgenoten. Het welbevinden van deze kinderen zou volgens een deel van mijn collega's niet positief zijn omdat de sociaal emotionele ontwikkeling zo moeizaam verloopt. De sociaal emotionele ontwikkeling van (hoog)begaafde kinderen is voor veel onderwijsgevenden een punt van discussie. Wanneer men willekeurige leerkrachten vraagt kenmerken van (hoog)begaafde kinderen te noemen, wordt sociaal- emotioneel zwak of sociaal minder vaardig het meest genoemd. (De Bruin- de Boer & Van Gerven, 2009) Na mijn theoriestudie om antwoord te vinden op de vraag 'Kan ik bewerkstellingen dat het welbevinden van een (hoog)begaafde kind, op school een positieve ontwikkeling doormaakt?' is mij veel duidelijk geworden over de sociaal emotionele ontwikkeling van (hoog)begaafde kinderen.
Er is namelijk niets mis mee in vergelijking met leeftijdsgenootjes. Sterker nog, (hoog)begaafde kinderen zijn vaak sociaal emotioneel méér ontwikkeld in vergelijking met hun leeftijdsgenootjes. Het welbevinden van deze (hoog)begaafde leerlingen kan echter wel in het gedrang komen, door verveling, wanneer het onderwijs niet juist wordt aangepast aan de onderwijsbehoeften van (hoog)begaafde kinderen. Het onderwijs verrijken en verdiepen is van belang om verveling bij (hoog)begaafde kinderen te voorkomen. Veel collega's zijn pas bereid tot het overgaan op verrijken en verdiepen van een leerling wanneer deze laat zien de basisstof perfect te beheersen. Vaak wordt verrijkings- en verdiepingsstof als extra aangeboden waardoor een leerling idee krijgt dat hij zijn werk nooit af krijgt. Daarnaast is het voor het welbevinden van (hoog)begaafde leerlingen van belang om in contact te komen met gelijkgestemden of anders gezegd ontwikkelingsgelijken.
Onderzoek heeft aangetoond dat kinderen met een IQ tot 145 over het algemeen op sociaal- emotioneel gebied geen afwijkende ontwikkeling doormaken omdat zij over het algemeen wel iemand in hun omgeving vinden met een gelijk ontwikkelingsniveau. Echter, extreem (hoog)begaafde kinderen lopen wel een verhoogd risico om sociale en/of emotionele problemen te ontwikkelen omdat zij weinig mogelijkheden hebben tot spiegeling aan ontwikkelingsgelijken. Dit maakt het lastig voor (hoog) begaafden om een reëel zelfbeeld te ontwikkelen. (Drent & Van Gerven, 2007) Bovengenoemde redenen geven direct het belang en de meerwaarde van een plusklas aan. Een mogelijkheid, door school geboden, waar (hoog)begaafde leerlingen gelijkgestemden kunnen ontmoeten kan het welbevinden van (hoog)begaafde leerlingen op een positieve manier beïnvloeden.