Samenvatting

Uit onderzoeken is bekend dat formatieve assessment, ook wel ‘evalueren om te leren’ genoemd, nog weinig wordt toegepast in het VO. Formatieve assessment is een manier van beoordelen (lees ook: tussentijds evalueren) met tot doel leerlingen in hun leerproces verder te helpen. Door middel van feed up, feedback en feed forward wordt het leerproces inzichtelijker gemaakt. Een instrument wat hiervoor gebruikt kan worden is een rubric. Een rubric is een observatieformulier met daarop omschreven bekwaamheidsniveaus.
Dit onderzoek is gericht op: In hoeverre formatief beoordelen (met rubrics) toepasbaar is bij de les LO, binnen VMBO basis? Hieraan gekoppeld is het doel: meer tegemoetkoming in de psychologische basisbehoeften (autonomie-competentie-verbondenheid) van leerlingen.
Door middel van, zowel kwantitatief als kwalitatief, effectonderzoek is in kaart gebracht welke effecten het gebruik van rubrics in de les LO, hebben opgeleverd. Voor de kwantitatieve data zijn twee vragenlijsten ingezet, één voor aanvang van de interventies en de tweede na afloop. Voor de kwalitatieve data zijn evaluaties (+ een eindevaluatie) en lesobservaties ingezet, waarvan een logboek is bijgehouden.
Uitkomsten van het onderzoek zijn: rubrics zijn toepasbaar als instrument bij formatief beoordelen binnen de lessen LO, leerlingen kunnen het nut en de meerwaarde benoemen van rubrics. Belangrijk bij de inzet van rubrics is een actieve rol van de docent als, organisator, leercoach en als klankbord voor de leerlingen. Het gebruik van rubrics is aan gewenning onderhevig en er dient rekening gehouden te worden met de spanningsboog van leerlingen. Een stapsgewijze en gefaseerde inzet valt daarom aan te bevelen.