Samenvatting

Dit project is een vergelijkend onderzoek tussen IVP en blanco spiraal CT van de nieren en
urinewegen. De vraagstelling die centraal staat luidt:
In hoeverre kan blanco CT het IVP vervangen bij de indicatie nierkolieken/nierstuwing ter
uitsluiting van urolithiasis?
Voor beantwoording van de vraagstelling is onderzoek gedaan naar de diagnostische waarde,
de stralenbelasting, het comfort voor de patiënt en de kosten van beide onderzoeken.
De diagnostische waarde is onderzocht door middel van een praktijkonderzoek in het Jeroen
Bosch Ziekenhuis, locatie Carolus in 's-Hertogenbosch. Hiervoor zijn twee patiëntengroepen
van elk 25 personen met elkaar vergeleken. De ene groep bestaat uit patiënten die een IVP
hebben gehad bij bovenstaande indicatie. De andere groep bestaat uit patiënten die een CTnieren
hebben gehad. De groepen zijn overeenkomstig qua leeftijd en geslacht.
Uit de vergelijking tussen IVP en CT-nieren is gebleken dat de sensitiviteit van CT groter is
(respectievelijk 75 % en 100 %). De specificiteit van beide onderzoeken is gelijk (94%). Ook
de algehele accuratesse van CT is groter (96 % tegenover 88 %).
Verder is gebleken dat CT evenals IVP in staat is de gevolgen van urolithiasis aan te tonen.
CT is beter in staat andere pathologieën van urologische en niet-urologische aard te
diagnosticeren.
Door middel van een literatuuronderzoek en berekeningen is de stralenbelasting van beide
onderzoeken onderzocht. De totale effectieve dosis van een IVP in het Jeroen Bosch
Ziekenhuis is 3,65 mSv, van CT-nieren is dit 1,6 keer zo groot, namelijk 5,72 mSv.
Het comfort van een onderzoek is voor de patiënt erg belangrijk. In dit project is dit comfort
bepaald aan de hand van wat men logischerwijs kan concluderen. CT is voor de patiënt een
snel en weinig belastend onderzoek waarbij geen voorbereiding nodig is. Omdat bij CT geen
contrast wordt gespoten zijn contrastreacties uitgesloten. Dit maakt CT een veiliger
onderzoek dan IVP.
De kosten zijn berekend aan de hand van de cijfers zoals deze gehanteerd worden in het
Jeroen Bosch Ziekenhuis. De kosten voor het ziekenhuis zijn van beide onderzoeken
ongeveer even hoog. De declaratie bij de ziektekostenverzekeraar voor CT-nieren is echter
hoger dan voor een IVP (respectievelijk € 184 en € 86). Voor het Nederlandse zorgsysteem is
een CT-nieren daarom duurder dan een IVP.
De conclusies getrokken op basis van het praktijk- en literatuuronderzoek hebben geleid tot
een algehele conclusie als antwoord op de vraagstelling. Gezien de vele voordelen kan CTnieren
een IVP vervangen bij bovenstaande indicatie. Daarom hebben wij, aan het eind van
dit project, het Jeroen Bosch Ziekenhuis aanbevolen CT-nieren als nieuwe standaard in te
voeren bij de indicatie nierkolieken/nierstuwing ter uitsluiting van urolithiasis in aanvulling
op echografie.