Samenvatting

Uit onderzoek blijkt dat nadelige jeugdervaringen psychologisch gezien kunnen leiden tot een fundamenteel wantrouwen naar anderen, negatieve sociale informatieverwerking en naar zichzelf (laag zelfbeeld) als gevolg van pijn (Stams en Helm 2017; Sate et al. 2009). Deze pijn veroorzaakt negatief gedrag. Deze kinderen worden vaak afgeschreven met diagnoses als een ‘reactieve hechtingsstoornis’ wat leidt tot contactverlies, repressie en uiteindelijk een overplaatsing van instelling naar een volgend ‘plekje’ dat zelden het laatste is. Het negatieve gedrag kan zich uiten in ‘weglopen’. Namelijk 1 op de 3 kinderen loopt weg uit een instelling (Comvalius, C., 2010). Instelling X ervaart ook dat kinderen vaak de benen nemen en de bijbehorende gevolgen hiervan.
Dit onderzoek is uitgevoerd bij instelling X. Instelling X is een expertisecentrum die specialistische jeugdhulp biedt aan jeugdigen van 0 tot 18 jaar. De jeugdhulp wordt aangeboden op het gebied van observatie, diagnostiek en behandeling. Instelling X wil door middel van exploratieve behandeling de ontwikkelingsmogelijkheden van de jeugdige stimuleren. Er wordt vroegtijdig gesignaleerd waardoor een diagnose al op jonge leeftijd gesteld kan worden. Instelling X geeft advies op maat en biedt handvatten aan om het kind een passende begeleiding te geven bij zijn problematiek (De Hondsberg, 2018). In dit onderzoek wordt er specifiek gekeken naar de cliënten binnen de intramurale setting van instelling X met een leeftijd tussen de 12 en 18 jaar die méér dan twee keer zijn weggelopen. De sociaal agogen ervaren problemen bij het voorkomen van wegloopgedrag van deze cliënten. Ze hebben niet voldoende handvaten om de cliënten te ondersteunen en preventief te handelen omtrent het wegloopgedrag. Daarom is er de volgende hoofdvraag opgesteld: Hoe kan de sociaal agoog binnen instelling X de cliënt (12-18jaar) ondersteunen in het voorkomen van wegloopgedrag?
Het doel van dit onderzoek is om kennis te verzamelen over de oorzaak van het wegloopgedrag en de huidige werkwijze van instelling X. Met deze kennis worden in dit onderzoeksrapport aanbevelingen geschreven voor de sociaal agoog waarmee zij in staat is om adequaat begeleiding te kunnen bieden in het voorkomen van wegloopgedrag. Om antwoord te geven op de hoofdvraag heeft kwalitatief onderzoek plaatsgevonden. Er is daarbij gebruik gemaakt van semi gestructureerde interviews en een focusgroep als dataverzamelingsmethoden. De respondenten bestaan uit zowel groeps- en persoonlijk-begeleiders als cliënten van instelling X. Door middel van verdiepende vragen te stellen zijn er nieuwe kennis en inzichten naar voren gekomen die in dit onderzoek zijn geanalyseerd, gecodeerd en vervolgens zijn verwerkt in de resultaten. De resultaten zijn gekoppeld aan de bevindingen uit het theoretisch kader en vormen in het geheel een antwoord op de vraagstelling van dit onderzoek. Aan de hand van de resultaten is er een conclusie geschreven en is er een antwoord geformuleerd op de hoofdvraag. Dit alles leidde tot aanbevelingen voor de sociaal agogen van instelling X om het wegloopgedrag te kunnen voorkomen.