Samenvatting

Samenvatting
Dit onderzoek gaat over de beginnende geletterdheid bij jonge risico kleuters. Goed leren lezen is van groot belang in deze geletterde maatschappij. Goed kunnen lezen vormt de basis voor een succesvolle schoolloopbaan. Uit onderzoek blijkt dat kinderen voor hun achtste jaar gevoelig zijn voor het ontwikkelen van een fonemisch
bewustzijn. Zij leren klanken onderscheiden, rijmen en klanken samenvoegen tot één woord. Niet alle kinderen ontwikkelen dit vanzelf. Juist die kinderen die een duwtje nodig hebben, moeten worden gestimuleerd. De visie met betrekking tot beginnende
geletterdheid is nu kind sturend en niet meer kind volgend.
In de klas betekent dit vanaf groep 1 betekenisvolle activiteiten die de beginnende geletterdheid stimuleren. Er moet vanaf groep 1 met grote regelmaat gewerkt worden aan de tussendoelen beginnende geletterdheid, naast het algemene taalaanbod in
de kleutergroepen.
In mijn onderzoek heb ik gekeken hoe ik leerlingen het beste voor kan bereiden op het leesproces in groep 3. Belangrijke voorspellende factoren voor succes zijn het fonemisch bewustzijn en letterkennis. In groep 3 blijkt dat leerlingen die moeite hebben met het leren lezen, de letters onvoldoende geautomatiseerd krijgen.
Daarnaast kost het hakken en plakken hen nog te veel moeite. Hier zou in groep 2 volop aandacht aan moeten worden besteed.

Leerlingen die in januari uitval laten zien op de risicoscreening, ontwikkeld door het dyslexie protocol, hebben baat bij de voorschotbenadering. Deze aanpak biedt hen voorschot op het leren lezen in groep 3. De voorschotbenadering richt zich op het
fonemisch bewustzijn, letterkennis en invented spelling. Belangrijk hierbij is dat alle auditieve oefeningen ondersteund worden door de letters. Zo ontstaat spelenderwijs de klank-tekenkoppeling.

Het is van bijzonder groot belang dat de voorschotbenadering een positieve ervaring wordt voor de betreffende kleuter. De voorschotbenadering mag nooit de eerste faalervaring zijn op het gebied van lezen en spellen. Deze benadering is juist
bedoeld om de Circle of Failure te voorkomen. Het kind voelt zich niet competent, voelt dat hij faalt en krijgt weerstand tegen leesactiviteiten.
Tot slot heb ik gekeken hoe wij, cluster 4 onderwijs jonge risico kleuter, ons leesonderwijs kunnen verbeteren. Ik kwam hierbij op de volgende punten:

• Alle leerkrachten dienen op de hoogte te zijn van de tussendoelen beginnende geletterdheid.

• Stel een werkplan op, zodat alle tussendoelen gedurende het hele jaar geoefend en herhaald worden.

• Neem in januari de risicoscreening af voor leerlingen uit groep 2 en werk volgens het protocol leesproblemen en dyslexie voor groep 1 en 2.

• Creëer een leesrijke leeromgeving.

• Schaf goede en dezelfde materialen aan, voor elke klas, om de beginnende geletterdheid te stimuleren.