Samenvatting

Vanuit de huidige participatiesamenleving wordt er van iedere burger een mate van zelfredzaamheid en actieve participatie verwacht, waarbij de nadruk ligt op de eigen verantwoordelijkheid van diens leven en omgeving (Movisie, 2017). Vanuit organisatie X wordt er door vrijwilligers begeleiding geboden om de zelfredzaamheid van vluchtelingen te stimuleren. Echter blijkt de huidige begeleiding met name voor de Eritrese ex-alleenstaande minderjarige vreemdelingen (ex-amv’s) onvoldoende om vaardigheden te leren, om zich zelfstandig staande te houden in de maatschappij (De Gruijter & Razenberg, 2017). Het doel van dit onderzoek is om handvatten te bieden aan de vrijwilligers van organisatie X, om de zelfredzaamheid van de Eritrese ex-amv’s te stimuleren. Aan de hand van drie deelvragen wordt de hoofdvraag beantwoord. De hoofdvraag luidt: Op welke wijze kan een sociaal-agoog handvatten bieden aan de vrijwilligers van organisatie X om de zelfredzaamheid van de Eritrese ex-alleenstaande minderjarige vreemdelingen te stimuleren?

Binnen dit kwalitatieve onderzoek is er gebruik gemaakt van wetenschappelijke literatuur en zijn er in totaal tien interviews afgenomen. Er zijn vijf Eritrese ex-amv’s waarbij het begeleidingstraject van organisatie X is afgerond en vijf direct betrokken professionals vanuit drie verschillende instanties geïnterviewd, om verschillende inzichten te verkrijgen en naar persoonlijke ervaringen te kunnen vragen.

Uit de resultaten is naar voren gekomen dat de stress en veranderingen die de adolescentieperiode met zich meebrengt en het gemis van ouders een negatieve invloed hebben op de zelfredzaamheid van de Eritrese ex-amv’s. Daarbij staan deze jongeren erg ver van de Nederlandse maatschappij en cultuur af. Dit maakt dat er structurele begeleiding nodig is op het gebied van ontwikkelingstaken en vaardigheden, waarbij er rekening wordt gehouden met het culturele referentiekader van de jongeren. Uit de resultaten is gebleken dat met name maatwerk en empowerment van belang is om de zelfredzaamheid te kunnen stimuleren. Op het gebied van de vrijwilligers van organisatie X komt er uit de resultaten naar voren dat er momenteel onvoldoende kennis is om de zelfredzaamheid van de Eritrese ex-amv’s te stimuleren. Specifieke cursussen over de doelgroep en meer samenwerking met betrokken professionals kunnen bijdragen om de kennis en vaardigheden van de vrijwilligers te vergroten. Uit deze resultaten kan worden geconcludeerd dat een sociaal-agoog om handvatten te bieden kennis en vaardigheden kan overdragen aan de vrijwilligers op het gebied van werken met de doelgroep en het stimuleren van zelfredzaamheid. Hierbij is het met name van belang om te investeren in de onderlinge communicatie en samenwerking. Naar aanleiding van de resultaten zijn er een aantal aanbevelingen gedaan voor organisatie X. Zo wordt er aanbevolen om de Zelfredzaamheid-Matrix in gebruik te nemen en meer activiteiten te ondernemen met de Eritrese ex-amv’s. Daarbij wordt er aanbevolen om door middel van de EVC-procedure aan competenties van vrijwilligers te werken en te investeren in de samenwerking met betrokken professionals. Als laatste wordt er aanbevolen om vervolgonderzoek te doen op het gebied van ondersteuning naar financiële zelfredzaamheid.