Samenvatting

Groepsleerkracht zijn in een kleutergroep is voor mij de leukste baan in het onderwijs. Ik geniet van de spontane en eerlijke eigenschappen van de kinderen. Als leerkracht wil ik de kinderen met behulp van een betekenisvol beredeneerd aanbod aanzetten tot leren. Het reken- wiskunde aanbod van de methode Speelplezier (Wouterse, 2009ac) voldoet volgens de leerkrachten uit de groepen 1,2,3, de bouwcoördinator, de intern begeleider van de onderzoeksschool en een auditor niet aan de verwachtingen. Bovenstaande was de aanzet tot dit praktijkgerichte onderzoek met de volgende onderzoeksvraag: “Op welke wijze kan een betekenisvol beredeneerd reken- wiskunde aanbod in de groepen 1-2 op een school voor basisonderwijs vormgegeven worden?” Uit het vooronderzoek blijkt dat veel scholen gebruik maken van een aanvullende methode naast het basisaanbod bij kleuters. De ijsbergmetafoor van Moerlands en van der Straaten (2008, afbeelding 1) laat de noodzaak zien van investeren in betekenisvolle situaties bij jonge kinderen alvorens ze toekomen aan het abstracte rekenen. Poland (2007) geeft aan dat het schematiseren van betekenisvolle activiteiten het waarnemen en denken van jonge kinderen ondersteunt. Naar aanleiding van de ontwerpeisen is samen met de betrokken leerkrachten uit de groepen 1 ,2, 3, de bouwcoördinator en de intern begeleider een ontwerp gemaakt. Het ontwerp bestaat uit een tabel waarin activiteiten van het oefenprogramma Met Sprongen Vooruit (2012) binnen de domeinen tellen en getalbegrip zijn opgenomen. Het aanbod van de activiteiten vindt plaats met behulp van vragen en opdrachten op drie niveaus. Door de inzet van coöperatieve werkvormen (Förrer & Kenter, 2003) leren de kinderen samen met andere kinderen onder leiding van een volwassene die aansluit bij hun zone van naaste ontwikkeling te spelen met tellen en getallen. Uiteindelijk wordt samen met de leerkrachten van de groepen 1 en 2 en de intern begeleider een jaarplanning gemaakt waarin rekening wordt gehouden met de thema’s van de methode Speelplezier (Wouterse, 2009bd), aansluitend bij het ontwerp dat naast tellen en getalbegrip ook gericht is op schematiseren. Hierdoor wordt aangesloten bij het betekenisvolle spel dat het uitgangspunt vormt van het leren bij jonge kinderen (Janssen – Vos & Nellestijn, 2007 & van Oers, 2006) en ontstaat er een betekenisvol beredeneerd reken- wiskunde aanbod in de groepen 1-2 op de onderzoeksschool