Samenvatting

De kleuters in de groepen 1 en 2 van de Wilhelminaschool te Helmond hebben, volgens de kleuterleerkrachten, moeite met het uitvoeren en het onthouden van gegeven instructies, bij de aangeboden creatieve werkjes. De instructies moeten meerdere malen herhaald worden, voordat de kleuters weten hoe ze een activiteit zelfstandig kunnen verwerken. Dit kost tijd en zorgt ervoor dat de kleuterleerkrachten niet meer toekomen aan andere zaken, zoals observeren en het extra aandacht geven aan en begeleiden van kleuters die daar behoefte aan hebben. Het doel van dit onderzoek is om het zelfstandig werken bij de kleuters te vergroten door de inzet van visuele werkschema’s. Hiervoor is de volgende onderzoeksvraag opgesteld: Hoe kunnen visuele werkschema’s bijdragen aan het bevorderen van het zelfstandig werken bij de kleuters op de Wilhelminaschool? Met zelfstandig werken wordt de inoefening bedoeld die direct volgt op de instructie, waarbij de leerlingen individueel met dezelfde activiteit bezig zijn (Pol & Gemmink, 2015). Om een antwoord te kunnen geven op de onderzoeksvraag zijn er drie deelvragen geformuleerd. Passend bij deze vragen is er een theoretisch kader opgesteld, afkomstig uit verschillende betrouwbare bronnen. In het kader van dataverzameling zijn er onderzoeksinstrumenten ontworpen om er onder andere achter te komen wat de noodzaak is, van het zelfstandig werken bij kleuters, volgens de kleuterleerkrachten van de Wilhelminaschool. Daarnaast zijn er onderzoeksinstrumenten ingezet, om een correct beeld weer te geven van het zelfstandig werken, de ontwikkeling van het werkgeheugen en de taakinitiatie bij kleuters, in de huidige situatie en na de inzet van werkschema’s. Tevens is er onderzocht of de inzet van werkschema’s een toegevoegde waarde heeft op het zelfstandig werken van de kleuters, binnen het basisonderwijs, volgens de kleuters en de kleuterleerkrachten van de Wilhelminaschool. De onderzoeksinstrumenten zijn vervolgens geanalyseerd en verwerkt in resultaten. Hieruit bleek dat het zelfstandig werken bij kleuters bevordert kan worden door een stapsgewijze instructie, in de vorm van een visueel werkschema, bestaande uit een foto per stap.