Samenvatting

Obesitas is al meer dan 25 jaar een ernstig medisch probleem in de Verenigde Staten, maar ook in Europa en Nederland is er sprake van een forse toename van het aantal mensen dat te kampen heeft met overgewicht en obesitas.
In 2007 had 47,8% procent van de mannen van 25 jaar en ouder een normaal gewicht. Voor de vrouwen gold een percentage van 57,6%.

Overgewicht begint de laatste jaren steeds vroeger. Een op de zeven kinderen kampt met overgewicht. Dikke kinderen worden steeds dikker.

Op de basisschool wordt de sterkste toename gemeten van overgewicht en obesitas.

De body mass index kan gebruikt worden om een indicatie te krijgen of er sprake is van overgewicht en obesitas en in welke mate die aanwezig is.

Overgewicht op jonge leeftijd is vaak een voorspeller voor overgewicht op latere leeftijd. Dat geldt ook voor obesitas. Dit verschijnsel heet tracking. Overgewicht tijdens de adolescentie betekent zo goed als zeker overgewicht of obesitas op latere leeftijd.

De maatschappelijke kosten lopen in de miljoenen per jaar: van de kosten door werkverzuim en arbeidsongeschiktheid is ruim 20% toe te schrijven aan overgewicht en obesitas.

Obesitas is een uiterst complexe ziekte die veel verder gaat dan een cosmetische ingreep.

Ongeveer vier procent van de kosten van de gezondheidszorg zijn rechtstreeks te herleiden tot overgewicht en obesitas. In de toekomst zullen die dramatisch stijgen.

De gevolgen voor kinderen kunnen ingrijpend zijn: pesten, discriminatie, sociaal isolement en lichamelijke complicaties.

De belangrijkste oorzaak van overgewicht en obesitas is de disbalans tussen energie-inname en verbruik. Preventie en behandeling dient zich te richten op gedragsverandering: vermindering van energie-inname en het verhogen van de lichamelijke activiteit.

Belangrijkste oorzaken zijn niet of onvoldoende ontbijten, de hoeveelheid energierijke tussendoortjes, gezoete frisdranken, de daling van de basisvoedingsmiddelen en het ontbreken van voldoende regelmaat.

Lange termijn successen bij kinderen zijn beter. Nieuwe eet- en leefgewoonten hebben een grotere kans van slagen. De voorbeeldfunctie van ouders is erg belangrijk. Zij hebben tot een jaar of dertien veel invloed op het eetgedrag van hun kind.

De school is een belangrijke setting. Mits ingebed in het onderwijsleersysteem kan de school een belangrijke factor zijn preventief op te treden en belangrijke stappen te zetten om te komen tot gewichtsreductie en behoud van een gezond gewicht.