Samenvatting

Dit onderzoek is een pre-experimenteel onderzoek dat afgenomen is onder 25 vmbo-leerlingen van een reguliere middelbare school. De aanleiding is de constatering dat leerlingen teksten en opdrachten niet goed lezen. Er bestaat een landelijk beeld dat met name vmbo-leerlingen taal niet voldoende beheersen om succesvolle doorstroming naar opleiding, beroep en maatschappij te kunnen garanderen. Leerlingen verliezen tijdens het lezen van allerlei schooltaken hun concentratie. Het onderzoek richtte zich op de invloed van mindfulness op de leesconcentratie van jongeren. Leesvaardigheid, aandacht en concentratie, zelfregulatie en mindfulness waren hierin centrale begrippen. De interventie die centraal stond, is de achtweekse Mindfulness-Based Stress Reduction training ‘Aandacht Werkt!’ (Snel, 2015), waarbij door meditatie en het delen van ervaringen het proces van het richten van aandacht wordt getraind. Om antwoord te geven op de onderzoeksvraag, werden verschillende onderzoeksmethoden gebruikt voor het verzamelen en analyseren van data. In zowel een voor- als een nameting werd het niveau van begrijpend lezen gemeten middels een examen. Daarnaast werden vragenlijsten gebruikt in een voor- en nameting om de mate van concentratie en de mindful awareness te meten. Ten slotte werd door middel van een semi-gestructureerd interview onderzocht wat de training de leerlingen heeft opgeleverd. Volgens de kwantitatieve data van dit onderzoek heeft mindfulness geen directe invloed op de leesconcentratie en de begrijpend leesprestaties van jongeren. Ook lijkt de MBSR-training geen significante invloed te hebben op de mate van mindful awareness. Mogelijke oorzaken hiervoor zijn de invloed van variabelen tijdens de afname van de begrijpend lezen test, de lage frequentie van oefening en het verstoren van de trainingsfrequentie. Uit de groepsinterviews bleek dat de meerderheid van de respondenten het gevoel heeft zich beter te kunnen concentreren. Daarnaast komt uit de interviews sterk naar voren dat de MBSR-training een positieve werking heeft op het welbevinden van jongeren. De onderzoeker doet de aanbeveling om de relatie tussen de invloed op het welbevinden en concentratie nader te onderzoeken. Tevens pleit hij voor grootschaliger onderzoek en het gebruik van gevarieerde onderzoeksinstrumenten.