Samenvatting

‘’Spel wordt als zodanig herkend wanneer het zich voordoet. Het gaat om de niet-verplichtende bezigheden die de speler door eigen initiatief zelf kiest. Spelen gaat gepaard met plezier: het individu wil vanuit zichzelf spelen en hoeft er niet tot worden aangezet. Spel vindt plaats in een kader dat het scheidt van realiteit van alledag.’’ (Fromberg & Bergen, 2006; Kwakkel-Scheffer, 2006).

De kracht en de uitgangspunten van de methode Beweeg Wijs liggen op de vrijheid van spelkeuze. De methode is gebaseerd op een ecologisch model en ondersteund daarmee het belang van de omgeving als beïnvloedende factor op gedrag. (Sallis, Owen, & Fischer, 2008) Het speelplein is ingericht met spelmarkeringen in kleur en inhoudelijk worden er gedifferentieerde spellen aangeboden. Het school beweegteam stemt het Beweeg Wijs concept af op de visie van de eigen school.

Een kleine groep bovenbouw leerlingen met de diagnose Autisme, maakt echter gemiddeld 30% van hun pauzetijd gebruik van het Beweeg Wijs spelaanbod. Zo blijkt uit het vooronderzoek. De kinderen geven aan graag mee te willen doen, maar verschillende factoren verhinderen dit. Doel van het onderzoek is om vanuit een voorspelbare situatie een gevarieerd aanbod aan te bieden. Waarbij we rekening houden met de wensen en behoeften van deze ASS leerlingen. Dit vraagt meer van het bovenbouwteam. Vanuit de nabijheid in het spel wordt de leerkracht in staat gesteld om een eigen zone van naaste ontwikkeling te creëren (Vygotsky L. , 1982). De centrale onderzoeksvraag in dit onderzoek luidt: Hoe kan het Beweeg Wijs spelaanbod passend gemaakt worden door het bovenbouwteam voor kinderen met autisme in de pauze? Binnen ontwerponderzoek wordt een tweeledig doel nagestreefd: praktijkverbetering en kennisgroei (van der Akker, McKenny, Nieveen, & Gravemeijer, 2006). De kennisgroei ontstaat door de samenwerking van verschillende partijen die in het onderzoek betrokken zijn, zoals het beweegteam, Beweeg Wijs organisatie, schoolteam, bovenbouwteam, ASS leerlingen en een aantal (V)SO scholen. Drie cyclische ontwerpprocessen leidden tot een praktijkverbetering door het verduidelijken van de activiteiten doormiddel van foto’s, met ondersteuning van de junior-, spel en pleincoaches. Een centraal geplaatst activiteiten planbord geeft gebruikers stap voor stap begeleiding door visualisatie en spelondersteuning.

Als conclusie kan gesteld worden dat het planbord verheldering geeft voor de 3 deelnemende ASS leerlingen in het onderzoek. In de tijdsteekproeven wordt een grotere mate van betrokkenheid voor de Beweeg Wijs activiteiten vastgesteld. De diversiteit in de spelbehoefte kan via dit ontwerp worden afgestemd op de gebruikers en organisatorische problemen kunnen worden opgelost. De relatie tussen het planbord, de nieuwe rol van de bovenbouwleerkrachten en de leerlingen is echter lastiger aantoonbaar. De correlatie tussen deze variabelen wil nog niet zeggen dat er sprake is van een oorzakelijke verband. Om dit aan te tonen is echter meer tijd en onderzoek nodig.