Samenvatting

Dit onderzoeksrapport gaat over eenzaamheid onder mensen met de diagnose in het Autisme Spectrum Stoornis (ASS) in de leeftijdscategorie dertig tot vijftig jaar. Eenzaamheid komt vele maler vaker dan wordt gedacht. De cijfers zijn schrikbarend hoog en houden in dat iedereen in zijn of haar omgeving iemand kent die met eenzaamheid kampt. Sinds de veranderingen in de verzorgingsstaat van Nederland wordt verwacht dat mensen participeren in de maatschappij. Hierbij moet een beroep gedaan worden op zelfredzaamheid en empowerment. Dit blijkt vaak te verzanden. De cliënt met ASS heeft vaak niet de vaardigheden om een beroep te doen op het sociale netwerk. Uit gesprekken met werknemers van Autismepunt, Eindhoven is gebleken dat eenzaamheid een probleem is waar weinig handvatten voor zijn ontwikkeld. Het wordt over het algemeen wel gesignaleerd, maar er is nog veel onzeker op dit vlak.
De doelstelling van dit kwalitatieve onderzoek is het opdoen van kennis over en inzicht in eenzaamheid. Centraal staat hoe eenzaamheid door zowel de cliënt als de zorgprofessional wordt ervaren, welke wensen er zijn binnen de ambulante zodat eenzaamheid wordt reduceert, en hoe dit ingezet kan worden bij de ambulante begeleiding van Autismepunt in Eindhoven. Dit heeft geleid tot de volgende onderzoeksvraag: Hoe kan een ambulant begeleider, werkzaam bij Autismepunt in Eindhoven, ondersteuning bieden aan cliënten met ASS binnen de leeftijdscategorie dertig tot vijftig jaar, waardoor de eenzaamheid kan worden gereduceerd?
Om een antwoord te geven op de onderzoeksvraag heeft er een kwalitatief onderzoek, bestaande uit een literatuuronderzoek en interviews, plaatsgevonden. Er zijn gestructureerde interviews afgenomen bij twee respondentengroepen, namelijk drie cliënten met ASS die begeleiding krijgen van Autismepunt en zes zorgprofessionals die werkzaam zijn bij Autismepunt. De vragen uit het interview zijn gebaseerd op het theoretisch kader van dit onderzoek. De verzamelde data die verkregen zijn uit de interviews zijn geanalyseerd en gekoppeld aan het literatuuronderzoek. Op basis hiervan zijn conclusies getrokken die tot antwoorden hebben geleid op de hoofd- en deelvragen. Hieruit is gebleken dat er nog onzekerheid heerst over het signaleren en aanpakken van eenzaamheid. Signalering en een aanpak op maat is van belang om eenzaamheid te reduceren bij cliënten met ASS. Tevens kost het de zorgprofessionals veel tijd om een passende interventie te zoeken en in te zetten. Cliënten geven aan dat het van belang is dat een zorgprofessional over een aantal competenties beschikt. Zo moet een zorgprofessional een luisterend oor bieden, empathie tonen en handvatten kunnen aanreiken. Dit geldt als basis van een vertrouwensrelatie tussen de cliënt en de zorgprofessional. Tevens is gebleken dat veel cliënten sociaal contact vermijden door de sensorische over- of onder- gevoeligheid die zij kunnen ervaren. Daarom is het van belang dat een zorgprofessional oog heeft voor de specifieke hulpvraag van de cliënt. Aanbevelingen voor zowel de zorgprofessional als organisatie zijn onder andere het sensorisch profiel in kaart brengen, een vertrouwensrelatie opbouwen en de deskundigheid vergroten op het gebied van eenzaamheid bij mensen met ASS.