Samenvatting

Om professionals van Combinatie Jeugdzorg, team Alleenstaande Minderjarige Vluchtelingen handvatten te bieden om te communiceren over impliciete- en expliciete normen en waarden met alleenstaande minderjarige vluchtelingen in de leeftijd van vijftien t/m achttien jaar is hier onderzoek naar gedaan. Het team Alleenstaande Minderjarige Vluchtelingen zal verder in het onderzoek afgekort worden als AMV. De hoofdvraag van het onderzoek is: Welk hulpmiddel kunnen professionals binnen Combinatie Jeugdzorg methodisch inzetten bij alleenstaande minderjarige vluchtelingen in de leeftijd van 15 tot en met 18 jaar om de impliciete- en expliciete normen- en waardenoverdracht te bevorderen?
Vanuit het Centrum voor Pedagogische Innovatie is het onderwerp radicalisering voorgedragen om te onderzoeken. Uit een voorafgaand onderzoek over wenselijke begeleiding van professionals om de kans te verkleinen dat jongeren doorslaan in polarisatie en/of radicaliseren (Gulick, 2016) kwam de aanbeveling voor vervolgonderzoek naar het bevorderen van de impliciete- en expliciete normen- en waardenoverdracht. Dit vervolgonderzoek gaat dieper in op dit onderwerp door de vraag: ‘welk hulpmiddel kunnen professionals binnen Combinatie Jeugdzorg methodisch inzetten bij alleenstaande minderjarige vluchtelingen in de leeftijd van 15 tot en met 18 jaar om de impliciete- en expliciete normen-en waardenoverdracht te bevorderen’, te beantwoorden.
Alleenstaande minderjarige vluchtelingen van vijftien t/m achttien jaar zijn extra kwetsbaar. Zij zitten in een dubbele identiteitscrisis, doordat zij in de adolescentie zitten en al het bekende achter hebben moeten laten in land van herkomst. Ze krijgen met nieuwe en onbekende opvattingen, normen en waarden te maken. Ze moeten leren omgaan met de normen en waarden van twee verschillende culturen.
Het onderzoekstype betreft een kwalitatief ontwerpgericht onderzoek, dit heeft als doel een nieuw ontwerp te maken (Lange, Schuman, & Montesano Montessori, 2016).
Door middel van literatuur zijn de volgende onderwerpen onderzocht: impliciete- en expliciete normen- en waardenoverdracht, de doelgroep en zijn ontwikkeling, werkzame factoren in de impliciete-en expliciete normen-en waardenoverdracht, modellen van interculturele communicatie en vormen van interventies. Na het bestuderen van deze onderwerpen is gekozen om een spel te ontwerpen, omdat het spel laagdrempelig is. Er kunnen andere interventies zoals: voorbeeldgedrag, peer-educatie en supervisie in geïntegreerd worden. Het spel kan gespeeld worden op de groep en er kan wederzijdse uitwisseling van normen en waarden plaatsvinden, waardoor men zicht krijgt op elkaars normen en waarden. De beperkte investering van tijd en kosten was ook een argument.
Aan de hand van deze literatuur is het ontwerp gemaakt. Het is het spel genaamd ‘Waardevol’ geworden, met de doelstelling: normen- en waardenoverdracht te bevorderen tussen alleenstaande minderjarige vluchtelingen en professionals door met elkaar impliciete- en expliciete normen- en waarden te delen.
Er is praktijkonderzoek gedaan door middel van een focusgroep waar professionals (mentoren) van Combinatie Jeugdzorg, team AMV aan deelnamen. Tijdens het praktijkonderzoek is onderzocht of het spel “Waardevol” aan de behoeftes van de professionals (mentoren) van Combinatie Jeugdzorg voldoet om het toe te kunnen passen in de praktijk en er is input verzameld over het ontworpen spel.
Uit dit onderzoek is geconcludeerd dat: de professionals van combinatie jeugdzorg van AMV tevreden zijn over het ontworpen spel “Waardevol”. Zij verwachten dat het spel hen handvatten biedt om met de jongeren in gesprek te gaan over normen en waarden