Samenvatting

Dit onderzoek richt zich op het sociaal netwerk van de LVB (licht verstandelijke beperking) cliënt en de betekenis daarvan in de kwaliteit van leven. De vraag die in dit onderzoek wordt gesteld is hoe een zorgstelling, met initiatieven die gericht zijn op het sociale netwerk van cliënten met een licht-verstandelijke beperking (LVB), de kwaliteit van leven van deze cliënten kan verbeteren.
In het kader van de overgang van de verzorgingsstaat naar een participatie samenleving streeft de overheid ernaar het informele netwerk meer te betrekken bij de zorg voor de cliënt maar uit de praktijk blijkt dat het informele netwerk deze taak onvoldoende op zich neemt. De zorg komt hierdoor voornamelijk te liggen bij de formele zorgverleners. Zij krijgen extra werkzaamheden, terwijl het uitgangspunt van een participatie samenleving juist dient te zijn het formele netwerk te ontlasten.
In het onderzoek wordt de betekenis van het sociale netwerk onderscheiden van de rol van het sociale netwerk in de analyse en behandeling van cliënten, en de rol van het sociale netwerk in de informele zorg. De laatste twee rollen worden in de huidige tijd sterk benadrukt, mede door de verschuiving van de verzorgingsstaat naar de participatiesamenleving. Dit onderzoek wil daar enig tegenwicht aan bieden.
Daartoe wordt ingegaan op theorieën en methodieken die betrekking hebben op het sociale netwerk. Deze theorieën en methodieken kunnen ook onderscheiden worden naar de rol van het sociale netwerk. De ene theorie is meer gericht op de rol van het sociale netwerk bij de behandeling; de andere theorie is meer gericht op de rol van het sociale netwerk voor de kwaliteit van leven. Deze theorieën en methodieken sluiten elkaar niet aan. Ze kunnen elkaar aanvullen.
Om de hoofdvraag te kunnen beantwoorden is een kwalitatief onderzoek uitgevoerd, bestaande uit literatuuronderzoek en een reeks interviews. De interviews zijn afgenomen bij acht cliënten die woonachtig zijn binnen instelling X en twee cliëntbegeleiders die binnen instelling X werkzaam zijn. Op die manier komen verschillende invalshoeken aan bod met betrekking tot het sociaal netwerk van de LVB cliënt.
In deze scriptie wordt de werkwijze beschreven en worden de resultaten weergegeven.
Uit de interviews komt naar voren dat cliënten het belang van het sociale netwerk onderkennen en wensen op dat gebied hebben. In de literatuurstudie komt naar voren dat de LVB cliënt hier hulp bij nodig heeft. Bij het vervullen van deze wensen kan een zorginstelling aanlopen tegen beperkingen die niet zomaar even weggenomen kunnen worden. Sommige mogelijkheden om de kwaliteit van leven van cliënten te verbeteren worden niet altijd volledig benut. De onderzoeker doet aanbevelingen om dit te verbeteren.