Samenvatting

Dit praktijkgerichte onderzoek is een actieonderzoek met als doel het onderzoeken en verbeteren van de eigen beroepspraktijk, ten aanzien van het rekenonderwijs op een openbare basisschool in Amsterdam Zuidoost. Een vooronderzoek vanuit de school heeft geleid tot de wens om het niveau van het geautomatiseerd beheersen van de basisvaardigheden optellen en aftrekken, vermenigvuldigen en delen door de leerlingen te verbeteren. Naar aanleiding hiervan heeft de school door het SLO ontwikkelde rekenspellen aangeschaft. In dit onderzoek zal worden onderzocht op welke manier deze rekenspellen een bijdrage kunnen leveren aan het niveau van automatiseren. Uit het theoretisch kader blijkt dat het kennisniveau van de leerkracht van belang is bij het aanleren van de basisvaardigheden. Daarnaast is het betrekken van leerlingen bij hun eigen ontwikkeling van invloed op de motivatie en betrokkenheid. Aan de hand van de Bareka Profieltoets kan de opbouw van het leren rekenen worden gevisualiseerd door middel van ‘het rekenmuurtje’. De Bareka Profieltoets zal worden ingezet om de rekenontwikkeling van de leerlingen visueel te maken en te volgen. De probleemanalyse en het theoretisch kader hebben geleid tot de volgende onderzoeksvraag: Op welke manier draagt het werken met het rekenmuurtje van de Bareka Profieltoets in combinatie met de SLO rekenspellen als interventie bij aan het verhogen van het niveau van automatiseren van de betrokken leerlingen? Om deze vraag goed te kunnen beantwoorden is gebruik gemaakt van verschillende onderzoeksmethoden. De geanalyseerde gegevens komen voort uit kwalitatieve data zoals een observatie en interviews. De kwantitatieve data bestaan uit een schaalvraag, een enquête en toetsgegevens. Hieruit blijkt dat het werken met de rekenspellen als positief wordt ervaren door de leerlingen. Zij zijn betrokken en gemotiveerd om aan hun eigen ontwikkeling te werken. De rekenspellen worden doelgericht uitgekozen, dat betekent dat leerlingen oefenen met sommen die zij nog lastig vinden. Het niveau van het automatiseren is in acht maanden gestegen. Deze stijging mag niet in zijn geheel worden toegeschreven aan het inzetten van de genoemde interventies. Vanuit de aanpak van Ponte (2002) heeft dit actieonderzoek een cyclisch karakter gehad: het onderzoek is uitgevoerd geobserveerd, gereflecteerd , aangepast en opnieuw gereflecteerd. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in groep 5/6 en is doorgevoerd naar de rest van de school. Aanbevolen wordt om de interventies in te blijven zetten en om minimaal drie keer per jaar te toetsen voor een actueel rekenmuurtje. Om leerlingen te motiveren en de eigen verantwoording te stimuleren is het regelmatig bespreken van het rekenmuurtje belangrijk.