Samenvatting

Het doel van dit onderzoek is inzicht te krijgen in de huidige aanpak bij de Ambulante Onderwijskundige Begeleiding (AOB) en wenselijke verbeteringen in de begeleidingsgesprekken, om de opbrengsten op sociaal-emotioneel gebied van slechtziende of blinde leerlingen in het reguliere onderwijs te verhogen. Op basis van dit doel worden conclusies getrokken vanuit de gepleegde interventies om aanbevelingen te kunnen doen. In dit onderzoek wordt ingegaan op de mogelijkheden van oplossingsgericht werken en welke interventies kunnen worden ingezet. De leerlingen van Cluster 1 hebben, meer nog dan andere leerlingen vanwege hun slechtziendheid, baat bij het ontwikkelen van een grote zelfredzaamheid om zichzelf later in de maatschappij te kunnen redden. Daaraan vooraf gaat hoe iemand naar zichzelf kijkt en over het gevoel van eigenwaarde dat diegene heeft; de beoordeling van het zelfbeeld. Het zelfbeeld is het beeld dat iemand van zichzelf heeft gevormd als gehele persoon en hoe hij zichzelf waardeert: positief, negatief of iets daar tussenin (Deklerck, 2009). De sociaal-emotionele componenten zijn van invloed op de leerprestaties, hetgeen een aandachtspunt is binnen de AOB om op dat gebied de opbrengsten te verhogen. Om in de begeleidingsgesprekken gericht te zijn op oplossingen in plaats van op problemen, richt dit actieonderzoek zich op het handelen van de AOB-er en wil diens handelingsrepertoire uitbreiden. Uit literatuuronderzoek blijkt wat relevant is om tot een gemeenschappelijke visie te kunnen komen op dit gebied. De nadruk ligt daarbij op het zelfbeeld, motivatie, zelfredzaamheid en mindset als belangrijke aspecten op sociaal-emotioneel gebied. Voor professionals die een begeleidende en opvoedende taak hebben is het nuttig om kennis te hebben van de kwetsbaarheid en van de mogelijkheden voor de ontwikkeling van de sociaal-emotionele competenties (Deley, 2004). Bij dit onderzoek is sprake van een kwantitatief deel en van een kwalitatief deel. Het kwantitatieve deel bestaat uit het afnemen van een vragenlijst voor het gehele team, om erachter te komen welke oplossingsgerichte interventies in de AOB al worden ingezet. Het kwalitatieve deel bestaat uit groepsinterview in de focusgroep en het vormen van een gezamenlijke visie over het verhogen van de opbrengsten op sociaal-emotioneel gebied. Dit praktijkonderzoek heeft kennis vergroot en verdiept voor het AOB team, wat heeft geleid tot kwaliteitsverbetering van de praktijksituatie van de AOB. Vanuit de onderzoeksvragen zijn aanbevelingen beschreven om door oplossingsgerichte interventies in te zetten, de sociaal-emotionele competenties te verbeteren en zo de opbrengsten te verhogen