Samenvatting

Gemini zorg en dienstverlening is de organisatie waar het afstudeeronderzoek heeft plaatsgevonden. In cluster wonen volwassenen 2, wordt begeleiding geven aan mensen met een lichamelijke beperking die zelfstandig wonen. In de praktijk blijkt dat de cliënten verschillend sociaal ontwikkeld zijn. Vanuit de organisatie is er een vraag naar het in kaart brengen van de sociale zelfredzaamheid van de cliënten. Zij willen graag weten wat de sociale behoefte van de cliënten zijn en wat binnen hun bereik ligt om tegemoet te kunnen komen aan de wensen van de cliënten.
Hieruit volgt de onderzoeksvraag: 'Welke handvatten kan de organisatie Gemini zorg en dienstverlening, geboden worden om de sociale zelfredzaamheid van de cliënten in kaart te brengen en hierbij een passend advies te bieden om de sociale zelfredzaamheid van de cliënten te stimuleren.'
In deze scriptie wordt ervan uit gegaan dat de sociale zelfredzaamheid uit 5 sociale vaardigheden bestaat, empathie, inschatten van sociale situaties, assertiviteit, omgaan met emoties en communicatie.
In het literatuuronderzoek zijn er drie sociale ontwikkelingstheorieën onderzocht. Het zijn de sociaalcognitieve leertheorie van A. Bandura, de sociale ontwikkeling van R. Kohnstamm en de sociale identiteitsontwikkelingsfasen van E. Erikson.
De sociale theorie van Erikson is het uitgangspunt geworden voor de deze scriptie. Hij gaat ervan uit dat de gestagneerde sociale ontwikkeling weer in gang kan worden gezet, wanneer deze ondersteund wordt in het behalen van de competenties om de ontwikkelingsfase goed af te sluiten. Erikson heeft een heel inzichtelijk fasemodel waarin het gedrag van de cliënten snel in kaart is te brengen.
In het literatuuronderzoek zijn drie methodieken onderzocht die de sociale ontwikkeling van volwassen kunnen stimuleren en vergroten. Het zijn de goldsteintraining, psychosociale therapie en video interactie begeleiding.
Het praktijkonderzoek bestaat uit interviews met de gedragsdeskundige, persoonlijk begeleiders en Eerst Verantwoordelijke van het Team(EVT'er) van de organisatie Gemini zorg en dienstverlening. De gedragsdeskundige heeft de sociale ontwikkeling van een locatie in kaart gebracht, de persoonlijk begeleiders en EVT'ers hebben de sociale behoeften van de cliënten geïnventariseerd en bepaald welke methodiek het beste aansluit bij de sociale behoefte. Tot slot hebben ze aangegeven wat de organisatie de cliënten nu kan bieden in hun sociale behoeften.
Naar aanleiding van de interviews zijn de sociale ontwikkeling van de cliënten van een locatie en zijn de sociale behoeften van de cliënten uit het cluster in kaart gebracht. Aan de hand van deze bevindingen zijn de volgende aanbevelingen gemaakt:
1. De goldsteintraining wordt aanbevolen als methodiek die gebruikt kan worden om de sociale zelfredzaamheid van de cliënten binnen cluster wonen volwassenen 2 te stimuleren.
2. De organisatie kan onderzoeken welke elementen uit de goldsteintraining gebruikt kunnen worden in de begeleiding van de cliënten. De medewerkers gebruiken op dit moment geen methodiek en zouden hierin getraind kunnen worden om de sociale zelfredzaamheid van de cliënten te generaliseren in verschillende situaties buiten de training.
3. Op dit moment wordt de sociale zelfredzaamheid van de cliënt niet onderzocht voordat hij binnen cluster wonen volwassenen 2 komt wonen. De aanbeveling is om de sociale ontwikkeling van de cliënt te onderzoeken door middel van een vragenlijst gebaseerd op het sociale ontwikkelingsfasemodel van Erikson. Op deze manier kan worden vastgesteld of de cliënt binnen het cluster geplaatst kan worden of gebaat is bij een andere woonvoorziening.
4. De vierde aanbeveling aan de organisatie is om de sociale zelfredzaamheid van de cliënt te onderzoeken voordat hij zelfstandig gaat wonen. Op deze manier is inzichtelijk voor de begeleiding op welke gebieden de cliënt ondersteuning nodig heeft.