Samenvatting

Een school is steeds op zoek naar antwoorden op complexe onderwijsvraagstukken. In mijn school ligt een uitdaging voor om vanuit een vernieuwde schoolvisie te werken naar een meer autonomie-ondersteunend klimaat voor leerlingen. Hierbij hebben leerkrachten een impact op de autonomie-beleving van de leerlingen. Maar hoe kunnen leerkrachten autonomie-ondersteunend lesgeven? Wat hebben ze nodig? Na meerdere interventies in het verleden op mijn school is de frustratie gegroeid dat er te weinig concrete acties worden opgezet rond dit thema. Een ideale kans om een praktijkgericht onderzoek op te starten om leerkrachten in beweging te brengen.

Het centrale thema in dit onderzoek is autonomie-ondersteuning door leerkrachten. Omdat dit thema veel te breed en complex is, leg ik de focus op twee deelthema’s, nl. positief taalgebruik en het aanbieden van keuzes/geven van keuzevrijheid aan leerlingen.

Het doel van dit PGO is om met behulp van coachingstechnieken te komen tot concrete acties in de praktijk die de respondenten ook uitvoeren en waarover ze reflecteren. De respondenten maken hierbij een gehele leercyclus door (Corstanje & Boosten, 2014).

In dit onderzoek begeleid ik in mijn school leerkrachten vanuit een waarderende approach in een traject van autonomie-ondersteunend lesgeven. Enerzijds breng ik leerkrachten met behulp van de techniek van omdenken (Gunster, 1959) in beweging rond het hanteren van positief taalgebruik teneinde leerlingen te motiveren in hun autonomie-ondersteuning. Anderzijds initieer ik oplossingsgerichte acties met behulp van het GROW-model (Whitmore, 2000) rond het aanreiken van keuzes en keuzevrijheid voor de leerlingen.

De verworven kwalitatieve data worden geanalyseerd. Ze geven een beeld van hoe leerkrachten voor de interventie in de praktijk stonden en hoe ze de interventie en de begeleiding hebben ervaren.

De toegepaste technieken hebben de respondenten geholpen in het opzetten van concrete acties rond het centrale (deel-)thema. Een bewustwording creëren rond het centrale thema door het uitvoeren van concrete acties in de praktijk is een onderliggende doelstelling van dit onderzoek, dewelke op langere termijn kan leiden tot vervolgacties. De respondenten geven na dit onderzoek aan dat een bewustwording tot stand kwam en ze rond het centrale thema een vervolgtraject willen opzetten.