Samenvatting

Oratie Fontys Eindhoven

Deze oratie richt zich op de kloof tussen technologische vernieuwingen en het klassieke 'mechanistische wereldbeeld' dat in de sociale sector dominant is. Dat uit zich vooral in de manier waarop technologie wordt gebruikt om te sturen. De belangrijkste stelling luidt dat 'sturen' te veel wordt losgekoppeld van 'leren'. De mogelijkheden om technologie die gebruikt kan worden voor het 'leren van gevallen' (bijvoorbeeld Casus Consult), is onvoldoende ingebed in een lerende professie en in lerende organisaties.
Dit verschijnsel is ook zichtbaar in het gebruik van cijfers uit informatiesystemen. Er wordt veel geld geonvesteerd in de constructie van nieuwe registratiesystemen, maar dat staat in geen verhouding tot het weinige gebruik dat er feitelijk van de data wordt gemaakt. De illusie van 'iin druk op de knop' verhindert dat er in het veld ook fors wordt geonvesteerd in de informatieverwerking en de vertaling naar uivoering, management en beleid. Kort samengevat: op dat moment is nieuwe technologie veelal ingebed in oude vormen en gedachten. Informatiesystemen worden bijvoorbeeld als objecten of producten gezien die je zou kunnen ontkoppelen van andere (sub) systemen en de omgeving.
Daardoor is de sociale sector niet in staat om een passende omgeving te bieden voor nieuwe technologie. Dat klemt des te meer omdat bijvoorbeeld onderzoekers binnen de kunstmatige intelligentie nu juist zeer geonteresseerd zijn in de wijze waarop experts, zoals sociaal werkers, die zich voor een belangrijk deel baseren op ervaringskennis, in staat zijn adequaat te reageren op de uitdagingen die op hen afkomen. Dat kan men bijvoorbeeld observeren in de manier waarop in de sociale sector sinds jaar en dag een tegenstelling wordt gecrekerd tussen aan de ene kant de intuotie van praktijkwerkers en aan de andere kant wetenschap en technologie. In de kunstmatige intelligentie wordt intuotie echter eenvoudigweg opgevat als patroonherkenning, waardoor het toegankelijk wordt voor wetenschappelijke benaderingen.
De oratie eindigt met een pleidooi om de achterliggende filosofie van nieuwe technologie (embedded systems, embodied cognitions) toe te passen op het beroepsmatig en bedrijfsmatig handelen in de sector.