Samenvatting

Dit onderzoek beschrijft hoe ik mentoren in praktijkonderwijs oplossingsgericht begeleid in oplossingsgericht coachen (OGC), waardoor leerlingen meer eigenaarschap ervaren over doelen in hun individueel ontwikkelingsplan (IOP). In het praktijkonderwijs hebben leerlingen een IOP. Hierin staan zelfgekozen doelen die van invloed zijn op hun ontwikkelingsperspectief. Aanleiding van dit onderzoek is dat deze IOP-doelen lang openstaan. Een mogelijke oorzaak is dat mentoren leerlingen niet coachen op deze doelen en leerlingen geen eigenaarschap ervaren. Eerdere onderzoeken bevestigen dit (Beumer, Jeninga, Münstermann & Perreijn, 2011 & Van de Pol, 2018). De theorie overtuigt mij dat als mentoren verschillende oplossingsgerichte coachcompetenties (OGCC) toepassen: zevenstappendans (Cauffman, 2016), schaalvragen (Bannink, 2015; Cauffman, 2016; Van Dam 2017; Berg & Szabó, 2018; Visser, 2018) en procesgerichte feedback (Van Dam, 2017 & Visser, 2018), leerlingen meer eigenaarschap ervaren (Van Dam, 2018 & Visser, 2018). Mijn ervaringen en eerdere onderzoeken bevestigen dat OGC positieve invloed heeft op het werken aan doelen (Roeden, Bannink, Maaskant & Curfs, 2009; De Vries, 2012; Verstappen, 2012; Van de Schootbrugge, 2012; Van de Bosch, 2014). Ik vind het antwoord op mijn onderzoeksvraag: ‘Hoe kan ik mentoren in het praktijkonderwijs oplossingsgericht begeleiden om meer eigenaarschap bij leerlingen te creëren over IOP-doelen via oplossingsgerichte coaching?’ door vijf mentoren op éénzelfde wijze te coachen als zij hun leerlingen dienen te coachen. Hierdoor ervaren mentoren de positieve effecten die zij vervolgens op hun leerlingen toepassen. In dit onderzoek maak ik gebruik van een focusgroep, gestructureerde observaties, interviews (coachgesprekken), schaalvragen en gestructureerde vragenlijsten. Op basis van persoonlijke behoeften begeleid ik mentoren middels de zevenstappendans zodat zij OGC zelf ondervinden en leren toepassen in de praktijk. Door mijn schaalvragen en procesgerichte feedback op motivatie en vooruitgang bedenken ze zelf oplossingen. Om te monitoren of mijn coaching effect heeft, bevraag ik leerlingen op eigenaarschap en het veranderd coachen van de mentor. Mijn oplossingsgerichte begeleiding onderbouw ik vanuit kerncompetenties (Van Dam, 2017). Voor zelfsturing maak ik gebruik van het logboek. De conclusie van mijn onderzoek is dat inzetten van een focusgroep, observaties, coachen on the job, aan persoonlijke begeleidingsbehoeften voldoen en toepassen van dezelfde oplossingsgerichte coachcompetenties (OGCC) voor mentoren en leerlingen meer eigenaarschap creëert bij IOP-doelen. Hoewel dit onderzoek contextgebonden is, heeft het meerwaarde voor het hele praktijkonderwijs. De conclusie leidt tot verbeteringen en aanbevelingen voor de beroepspraktijk.