Samenvatting

De participatiesamenleving staat voor zelfredzaamheid en onafhankelijkheid. Iedereen moet kunnen participeren in de samenleving, ook de jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt. Van deze kwetsbare jongeren wordt verwacht dat zij op eigen benen kunnen staan en dat zij kunnen re-integreren in de samenleving. Echter in de huidige samenleving krijgen de jongeren te maken met ongelijke kansen, vooroordelen en een nieuwe vorm van zorg. Om deze jongeren zo goed mogelijk uit te laten stromen moet de zelfredzaamheid verbeterd worden van de jongeren. Bij zelfredzaamheid hoort eigen kracht, verantwoordelijkheid, zelfregie en zelfvertrouwen (Dam, 2015; Movisie, 2015). Vandaar dat de titel van dit onderzoek luid ‘Ik ben anders, maar ik kan het wel’.
Het doel van dit onderzoek is om de begeleiders van Organisatie X handvaten en inzichten te bieden, zodat zij de cliënten zelfredzamer kunnen maken en de cliënten kunnen motiveren en activeren om weer deel uit te maken van de samenleving. Om dit te onderzoeken is de volgende onderzoeksvraag opgesteld:
Op welke manier kunnen de begeleiders van Organisatie X bij cliënten van 13 tot 25 jaar in de dagbesteding een bijdrage leveren aan het stimuleren van hun zelfredzaamheid, zodat cliënten actiever en zelfstandiger worden bij het re- integreren in onderwijs of werk?
Om antwoord te kunnen geven op de hoofdvraag is er gebruik gemaakt van interviews. Er zijn tien respondenten geïnterviewd die werkzaam zijn binnen Organisatie X. Iedere respondent is zorgvuldig uitgekozen en de interviews zijn opgenomen om de betrouwbaarheid van het interview te verhogen.
Uit de antwoorden van de respondenten is gebleken dat er veel ongelijke kansen zijn in de samenleving, wat veelal komt door onvoldoende kennis. Werkgevers bezitten niet over de tools en kennis om de kwetsbare jongeren te begeleiden in het proces. Om de cliënten beter te begeleiden in het proces naar zelfredzaamheid zijn succeservaringen ontzettend belangrijk. Door succeservaringen op te doen en te focussen op krachten wordt het zelfvertrouwen bevorderd en dit heeft weer een positief effect op de zelfredzaamheid. Structuur, duidelijkheid en veiligheid zijn aspecten die een cliënt nodig heeft in het begeleidingstraject.
Vanuit de resultaten en de conclusie zijn aanbevelingen gedaan. Hieruit blijkt dat er een richtlijn moet komen voor begeleiders zodat zij allemaal op dezelfde manier gaan handelen. Dit schept structuur, duidelijkheid en veiligheid. Ouders moeten meer betrokken worden bij het traject van hun kind. Hierdoor kan er op alle plaatsen aan hetzelfde doel gewerkt worden wat ook weer structuur en duidelijkheid schept. Er zou meer geïnvesteerd moeten worden in individuele momenten met de cliënt. Op deze manier worden cliënten echt gezien, wordt er geluisterd en wordt er een vertrouwensband opgebouwd. Eventueel vervolgonderzoek naar gelijke kansen in de samenleving zou een aanvulling zijn op dit onderzoek.