Samenvatting

De laatste decennia wordt samenwerkend leren, in dit onderzoek met de term coöperatief leren aangeduid, steeds vaker toegepast in het basisonderwijs. Coöperatief leren is een onderwijsleersituatie waarin de leerlingen in kleine groepen op een gestructureerde manier samenwerken aan een leertaak met een gezamenlijk doel. De leerlingen die samenwerken zijn niet alleen gericht op hun eigen leren maar ook op dat van hun groepsgenoten. Leerlingen leren met elkaar en van elkaar.” (Förrer, Kenter, & Veenman, 2010)

Het thema plezierbeleving bij coöperatief leren staat in dit onderzoek centraal. Er is onderzoek gedaan naar de invloed van heterogene groepssamenstellingen op de plezierbeleving van leren bij coöperatief leren.

Er heeft geen ander onderzoek plaatsgevonden wat betreft plezierbeleving bij groepssamenstelling tijdens coöperatief leren. Daarentegen is er wel veel onderzoek gedaan naar coöperatief leren. In de literatuur rondom coöperatief leren wordt vrijwel alleen gesproken van heterogene groepssamenstellingen. Na de lijst met alle voordelen wat betreft groepssamenstelling ontstond de vraag ‘Wat voor invloed heeft de samenstelling op de plezierbeleving van leren?’. Specifieker gezegd: ‘Wat is de invloed van de heterogene groepssamenstelling op de plezierbeleving?’.

Om na te gaan of het daadwerkelijk van invloed is op de plezierbeleving en uiteindelijk van toegevoegde waarde is, zijn er coöperatieve werkvormen toegepast in een aantal aardrijkskunde lessen. In de werkvorm duo’s komen de basisvaardigheden van samenwerken goed aanbod. Naderhand zijn er evaluatielijsten ingevuld om de plezierbeleving te kunnen meten. Tot slot is er aandacht besteed aan de samenwerkingsvaardigheden en zijn er diverse enquêtes afgenomen om in kaart te kunnen brengen wat de bevindingen zijn van coöperatief leren onder leerkrachten en leerlingen.

Het onderzoek heeft geresulteerd dat er expliciet gekeken moest worden naar de samenwerkingsvaardigheden. De resultaten geven aan dat de vaardigheden niet direct ontwikkeld zijn. Het is een noodzaak om daar als leerkracht voldoende tijd en aandacht aan te besteden. Uiteindelijk zal dit het gewenste effect van coöperatief leren beïnvloeden.