Samenvatting

Dit onderzoek geeft een inkijkje in hoe een professionele leergemeenschap vorm gegeven kan worden en biedt een instrument om de kwaliteit van de gesprekken tussen leraren te bevorderen met behulp van een gespreksprotocol. De leergemeenschap is geïnspireerd op de kennisspiraal van Nonaka en Takeuchi waarbij wordt uitgegaan van een gezamenlijke leervraag. Aan de hand van theoretische noties rondom die vraag gaan leraren aan het werk in hun klas, kijken naar elkaars praktijk door middel van filmpje die leraren zelf van hun eigen praktijk hebben gemaakt en verwoorden hun ervaringen, die ze weer koppelen aan de theoretische noties. Toen de leergemeenschap twee jaar bestond, bleek dat er behoefte was aan een manier waarmee de gesprekken meer diepgang zouden krijgen. Samen met begeleiders van de gesprekken is daartoe een gespreksprotocol ontwikkeld.
In de een leergemeenschap van 6 scholen is het protocol in 7 groepen gebruikt. Leraren hebben op een vragenlijst aangegeven welke fasen van het protocol bijdragen aan verdieping en welke aspecten van de bijeenkomst voor hen leerzaam waren. Kwantitatieve analyse laat zien dat het gespreksprotocol volgens leraren behoorlijk bijdraagt aan verdieping van de gesprekken. De fase van tips was belangrijk voor leraren omdat die de gelegenheid bood om praktische adviezen te geven, wat leraren erg op prijs stelden. Het protocol lijkt bijgedragen te hebben aan de kwaliteit van de gesprekken. Het zou daarmee een instrument kunnen zijn waar ook andere lerarenopleiders of betrokkenen bij leergemeenschappen gebruik van zouden kunnen maken.