Samenvatting

Welke signalen van loyaliteitsproblemen geven kinderen, in de midden-adolescentie, af bij complexe scheidingen? Om deze vraag te beantwoorden zijn interviews afgenomen bij acht volwassen kinderen uit complexe scheidingen en vijf deskundigen. Ook heeft er een literatuurstudie plaatsgevonden. Met de opgedane kennis is de hoofdvraag beantwoord. Uit het onderzoek blijkt dat al deze kinderen signalen afgeven, maar mede door loyaliteit tegenover ouders, niet altijd zichtbaar worden geuit. Externe signalering, door kennis van deze signalen en bijbehorende ontwikkelingstaken, is essentieel. Alsmede het onderzoeken van de balans van geven en ontvangen tussen kind en ouders, ter identificering van parentificatie. De loyaliteitssignalen die via dit onderzoek zijn verzameld, zijn ondergebracht in een zestal categorieën en contextueel vertaalt. Een opvallende constatering is, dat de impact van de complexe scheiding op de eigenwaarde, vooral bij meisjes groot is en dat al deze kinderen internaliserende problemen ervaren. Gevoelens worden grotendeels tegenover ouders verborgen gehouden. Redenen hiervoor worden in dit onderzoek vermeld. De volwassen kinderen geven aan dat dit verbergen een negatief effect heeft gehad op de noodzakelijke verbondenheid met hun ouders en daarmee op hun zelfbeeld en gedrag. Zij raken zo verstrikt in de complexe scheiding, dat ze nauwelijks toekomen aan het loskomingsproces en hun identiteitsvorming. De manier waarop loyaliteitsproblemen zich uiten, zegt niks over de last wat het kind ervaart. Het is alleen een andere copingstrategie; manieren om met pijn om te gaan en een poging om meer controle over hun gevoelens en situatie te krijgen.