Samenvatting

De huidige keuzemaatschappij vraagt jongeren een authentieke en individuele ontwikkeling door te maken, waarvan de verantwoordelijkheid bij hen wordt gelegd. Echter zijn jongeren vaak niet toe aan de zelfstandigheid die van hen verwacht wordt, wat resulteert in een behoefte aan meer ondersteuning in ontwikkeling en ontdekking van de eigen levensstijl.
Dit onderzoek is verricht voor stichting La Vie en Rose, waar (psychisch) kwetsbare jongeren een leer-/werktraject volgen in de vorm van stage of (in enkele gevallen) dagbesteding.
Door de groeiende aanmeldingen, merkt de stichting dat zij op een maximaal aantal deelnemers is beland. Echter wil zij meegroeien met deze stijgende vraag en meer jongeren een plek kunnen bieden. Dit vraagt volgens de stichting om een professionaliserings-slag.
De stichting wil weten wat het leer-/werktraject voor de jongeren oplevert. Het doel van dit onderzoek is om keuzes omtrent begeleiding beter te kunnen verantwoorden en daarmee te professionaliseren. Dit is volgens La Vie en Rose een voorwaarde om uit te breiden.
Het leer-/werktraject van de stichting staat in teken van persoonlijke ontwikkeling. Dit onderzoek richt zich op hoe de jongeren/deelnemers zelf deze ontwikkeling ervaren. De hoofdvraag is als volgt:
Met Q-methodologie is deze onderzoeksvraag beantwoord. Dit is zowel een kwalitatieve als kwantitatieve onderzoeksmethode, die op een verkennende manier subjectiviteit onderzoekt. Deze methode laat de respondenten zelf hun mening meten, aan de hand van stellingen.
Deze stellingen zijn voortgekomen uit een uitgebreide verkenning van ervaringsverhalen over persoonlijke ontwikkeling. Twaalf respondenten hebben 38 stellingen over persoonlijke ontwikkeling gesorteerd van ‘minst mee eens’ naar ‘meest mee eens’, met de Q-vraag:
“Wat heb ik hier tot nu toe geleerd?”
De analyse heeft vier groepen respondenten ontdekt die een gelijksoortige mening bevatten, namelijk: Groep A: “Verantwoordelijk & sociaal”, Groep B: “Zelf accepterend & ingetogen”, Groep C: “Initiatiefrijk & actief” en Groep D: “Bewust & trots”. Deze vier verschillende eigenschappen wijzen uit dat sommige deelnemers verder zijn in bepaalde ontwikkelgebieden dan anderen.
Gemiddeld hebben de respondenten het meeste geleerd om samen te werken. Stichting La Vie en Rose slaagt er volgens de deelnemers in bij te dragen aan hun interpersoonlijke ontwikkeling.
De deelnemers geven voornamelijk aan rekening te leren houden met anderen, met als gevolg dat eigen belangen soms opzij worden gezet. Om preventief te bewaken dat er ook aandacht is voor de individuele waarden, is een waardenspel als beroepsproduct uitgewerkt.
Tevens ervaren de deelnemers bij La Vie en Rose een veilige leeromgeving, echter vinden zij het contrast soms groot met ‘buiten’ (een andere omgeving).
Hiernaast voelen veel jongeren zich geaccepteerd, echter vinden zij het moeilijk zichzelf te accepteren. Hiervoor is meer nodig dan alleen een veilige groepsstructuur.
Ook geven de twee grootste groepen (8 van de 12 respondenten) aan dat zij het minst hebben geleerd om te gaan met hun negatieve gevoelens, wat volgens de literatuur een logisch gevolg is van de onvolgroeide hersenen. De jongeren zeggen dat de focus van de stichting ligt op het positieve.
Tevens zijn uit literatuurstudie ontwikkelgebieden herkend, die voor deze leeftijdsgroep (adolescenten) belangrijk zijn: identiteitsvorming (oplossen identiteitscrisis), morele ontwikkeling, zelfacceptatie, definiëren sociale identiteit, ontwikkelen van zelfreflectie, ontwikkelen van zelfregie, omgaan met stress, omgaan met emoties/impulsen, sociale ontwikkeling en ontwikkelen van het vermogen om te gaan met abstracte en ontastbare problemen.
De Q-studie wijst uit dat de focus van de stichting vooral ligt op de sociale ontwikkeling, sociale identiteit, zelfacceptatie en het ontwikkelen van zelfregie.
Over het algemeen ervaren de deelnemers dat zij veel hebben geleerd gedurende hun periode bij La Vie en Rose, met de nadruk op interpersoonlijk vlak. Echter liggen er in het kader van innovatie kansen om ook ondersteuning te bieden in volgende of andere fases van persoonlijke ontwikkeling.