Samenvatting

Het project is tot stand gekomen door de visie van Brabant Landschap . Het punt was dat de steenfa-briek in Udenhout, plaats moest gaan maken voor de natuur en er enkel een footprint van zal blijven bestaan. Wellicht is er een nieuwe visie interessan-ter.
In dit project is onderzoek gedaan in een eventuele herbestemming van de fabriek. Verschillende on-derzoeken zijn gestart om de geschiedenis en de omgeving van de Steenfabriek te begrijpen.
De geschiedenis bleek enorm rijk en een herbe-stemming van de Steenfabriek werd steeds interes-santer. De Steenfabriek heeft daarbij een enorm mooi natuurgebied genaamd de Leemkuilen nagela-ten, waarbij water een hoofdrol speelt.
Door deze rijke geschiedenis, de natuur en de archi-tecturale potentie van het gebouw, is er een onder-zoek gestart naar de juiste manier van herbestem-men.
Aan de hand van verschillende onderzoeken is een interessante functie bepaald. Het water van de leemkuilen krijgt een herinterpretatie, de natuur wordt letterlijk binnen het ontwerp gehaald en de Steenfabriek wordt een bijeenkomstplek voor de recreanten. In de fabriek is een Spa functie ontwor-pen als herinterpretatie van het water, een Hortus Botanicus tuin die de natuur letterlijk binnenhaalt en een Horeca functie voor de recreanten. Daarbij moet de geschiedenis van de Steenfabriek een ei-gen plekje krijgen binnen het ontwerp.
Na verschillende vooronderzoeken is het ontwerp-proces gestart. Het ontwerpproces is erg gestructu-reerd opgezet. In het begin van het traject werd er ontworpen vanuit verheerlijkte beelden die overge-zet werden naar het papier. Dit bleek echter geen juiste aanpak voor dit herbestemmingsproject, waarna structuur is opgepakt. Deze structuur is ontstaan door vele variantonderzoeken te doen naar verschillende aspecten binnen de architectuur. Denk hierbij aan: lichttoetreding, vormvarianten, Externe volumes, wandopeningen, kleur, materiaal etc.
Volgens de concepten en de verschillende varian-tenstudies is er een ontwerp ontstaan voor de her-bestemming van de Steenfabriek.
Het ontwerp
Binnen het ontwerp zijn concepten meegenomen die aan de hand van de bouwkundige en historie onderzoeken zijn ontstaan. Deze concepten zijn: ritme, ruimtelijkheid/openheid, begin/eind(proces), De Steenfabriek. Daarbij zijn de nieuwe volumes a-tektonisch opgezet en het bestaande volume tekto-nisch .
Het concept ritme is voorgekomen uit de duidelijke herhaling van de penanten en de spanten. Ruimte-lijkheid is een sterk punt van de bestaande hallen en zal binnen de nieuwe architectuur moeten blijven spreken. Begin/eind is voortgekomen uit de ge-schiedenis van de baksteen en de fabriek, waarbij gestructureerde processen centraal staan.
De bestaande hallen zijn tektonisch opgezet door de eerlijkheid in de constructie. In de nieuwe volumes staat het a-tektonische centraal en zal dus een con-trast vormen, maar vormt een geheel met de fa-briek doordat er gespeeld wordt met de massiviteit.
Het ontwerp begin duidelijk door twee functioneel massief ogende volumes. De entree wordt hierdoor duidelijk geaccentueerd. De volumes lijken massief, maar de tektoniek is hierin verborgen. De zwarte volumes lijken zwevend binnen de betonnen tun-nels. De functionele vormen zijn voortgevloeid uit het interieur van de bestaande hallen en vormen een herhaling binnen het ritme van het gekozen ras-ter.
In de bestaande hallen wordt de ruimtelijkheid en het industriële karakter van de fabriek versterkt door de verdiepingen en het reliëf in de vloervel-den. Bij voortzetting van de route wordt de ruimte beleefd vanuit veel verschillende perspectieven. De routing gaat stapsgewijs langs de verschillende functies, die een bepaalde volgorde hebben en ver-diept, in of op het raster liggen. Wanner de routing wordt voortgezet wordt de massiviteit door materi-aalgebruik, de eerlijkheid en de tektoniek van de bestaande hallen ervaren. Door het steeds meer open worden van het dakvlak en de gevels valt er steeds meer licht binnen het wordt het eind van de routing geaccentueerd door een zee van licht. Deze zee van licht benadrukt de Hortus Botanicus tuin en zorgt voor een interne buitenruimte.