Samenvatting

Door klimaatverandering krijgen agrariërs steeds meer te maken met een tekort aan zoet water om hun land mee te irrigeren. De agrariërs op Schouwen-Duiveland krijgen hier nog extra mee te maken doordat ze volledig afhankelijk zijn van het zoete water dat in de ondergrond zit. Hierdoor is opslag van zoet water essentieel. Via verschillende soorten zoetwatersystemen kan de agrariër op Schouwen-Duiveland zoet water in zoetwaterlenzen in de ondergrond infiltreren. In tijden van droogte kan uit deze zoetwaterlens water onttrokken worden ten behoeve van irrigatie. Op dit moment zijn de betrokken overheidsorganen en agrariërs op Schouwen-Duiveland druk bezig met het testen van deze zoetwatersystemen. Daarbij is de vraag naar voren gekomen wie er (juridisch gezien) verantwoordelijk is voor de zoetwatervoorziening voor agrariërs op Schouwen-Duiveland.

Op deze vraag wordt in dit onderzoek een antwoord gezocht. Dit wordt gedaan door het analyseren van wet- en regelgeving, jurisprudentie en rechtsliteratuur. Daarbij worden relevante onderzoeksrapporten onderzocht. Ook worden er interviews afgenomen bij juridische professionals, wetenschappers en ambtenaren.

Bij het aanleggen van de zoetwatersystemen voor zoetwatervoorziening kan er sprake zijn van een vergunningplicht of een meldplicht bij het waterschap Scheldestromen. Het waterschap Scheldestromen gaat dus voornamelijk over de vergunningen bij deze zoetwatersystemen. Verder hebben de waterschappen de waterstaatkundige verzorging van hun beheersgebied als taak. Dit is een brede taakopvatting waardoor een waterschap veel taken naar zich toe kan trekken. In de wet- en regelgeving staat echter geen specifieke taak voor de waterschappen omschreven ten aanzien van de zoetwatervoorziening van agrariërs op Schouwen-Duiveland. Naast de waterschappen hebben het Rijk, de provincies en de gemeenten ook beheertaken ten aanzien van water. Echter, ook zij hebben geen specifieke taak voor de zoetwatervoorziening van agrariërs op Schouwen-Duiveland.

Aangezien er geen specifieke taakomschrijving voor overheidsorganen ten aanzien van de zoetwatervoorziening staat omschreven in wet- en regelgeving is de agrariër op Schouwen-Duiveland verantwoordelijk voor zijn eigen zoetwatervoorziening. Een complicatie hierbij is dat de wet- en regelgeving hiervoor (nog) niet passend is. Zoet grondwater is namelijk van niemand wanneer het onder de grond zit. Het risico bestaat daardoor dat wanneer een zoetwaterlens onder verschillende percelen ligt, een naastgelegen agrariër het geïnfiltreerde water van zijn buurman kan onttrekken zonder hiervoor te hoeven investeren. De wet- en regelgeving geeft hier geen uitkomst voor.

Aanbevolen wordt om in plaats van juridische, vooral praktische aanpassingen te maken om dit probleem aan te pakken. Dit is namelijk voor het algemeen belang gunstiger. Zo kan er bijvoorbeeld naar een andere bron van zoet water worden gekeken zoals afvalwater. Ook is focus op het verkennen van klimaatbestendigheid van gewassen aan te raden. Daarbij blijft het vooral cruciaal voor de betrokken partijen om samen te blijven werken en afspraken eventueel vast te leggen. Een samenwerking als bij Waterhouderij Walcheren is hier een goede optie voor.