Samenvatting

Ondanks de toenemende aandacht en de daarmee samenhangende toenemende wet- en regelgeving met betrekking tot risicomanagement kunnen er nog veel slagen worden gemaakt ter verbetering van het risicomanagement van organisaties in Nederland.

Dit rapport heeft daarom tot doel om advies te geven ter verbetering van het risicomanagement en in het specifiek bij fondsenwervende instellingen door het niveau van risicomanagement bij fondsenwervende instellingen te onderzoeken.

Om dit doel te bereiken is in eerste instantie literatuuronderzoek uitgevoerd, dit is gedaan aan de hand van diverse deskundigen en modellen. Hieruit is gebleken dat met name cultuur- en structuuraspecten belangrijk zijn bij risicomanagement. Tevens is op basis van het literatuuronderzoek een model ontwikkeld voor risicomanagement. De kern van dit model is een cyclus die uit de stappen, voorbereiding, ontwikkeling van risicobeleid en de fasen van het risicoproces (risico-inventarisatie, -beoordeling, -beheersing, evaluatie, continu verbeteren en de verantwoording) bestaat. De randvoorwaarden die hiervoor benodigd zijn, zijn toezicht, informatie en communicatie.

Naast het literatuuronderzoek is er ook een enquête gehouden onder fondsenwervende instellingen om het niveau van fondsenwervende instellingen te onderzoeken. Het beeld is dat de fondsenwervende instelling gemiddeld een zeer magere voldoende scoort en zichzelf te hoog inschat, dit geldt (met name) voor organisaties die laag scoren. Organisaties die hoog scoren, schatten zichzelf over het algemeen juist iets te laag in. Ook wordt door een focus op risicobeheersing bepaalde onderdelen van risicomanagement onderbelicht, zoals verantwoording, continu verbeteren en de evaluatie van beheersingsmaatregelen. Wat opvalt, is dat de verschillen tussen organisaties groot zijn en dat er geen (significante) relatie is tussen de grootte van de organisatie en de behaalde scores.

Op basis van de bevindingen uit het literatuuronderzoek en de enquête wordt aanbevolen om (meer) aandacht te (blijven) besteden aan risicomanagement, dit kan het beste vanuit zowel het conformance- als het performance-motief gebeuren. Ook zou risicomanagement in bestaande processen en in de planning & controlcyclus geïntegreerd moeten worden. Organisaties moeten zich niet alleen richten op risicobeheersing, maar ook op andere onderdelen van risicomanagement. Verder zouden organisaties aandacht moeten blijven besteden aan de risicocultuur en het risicobewustzijn.

Eventueel vervolgonderzoek zou bij dit onderzoek kunnen aansluiten door meer fondsenwervende instellingen te onderzoeken en een conclusie te trekken over de voor- of achteruitgang van risicomanagement bij fondsenwervende instellingen door het niveau, zoals geschetst in dit rapport, te vergelijken met het door haar of zijn onderzochte niveau. Tevens is het mogelijk om te focussen op een bepaald onderdeel van risicomanagement of risicomanagement juist in een breder context te plaatsen.