Samenvatting

Dit onderzoek is verricht in opdracht van Boost Jongerenwerk te Roosendaal en is specifiek toegespitst op de doelgroep adolescenten van 12-23 jaar, die in risico’s (tot criminaliteit) verkeren. Roosendaal is een stad waar de groep risicojongeren en jeugddelinquentie groot is, vooral in wijken als Langdonk en Westrand (BN de Stem, 2017). Het zijn jongeren die dreigen weg te zakken in de criminele wereld, vanwege een tekort aan beschermende factoren vanuit hun omgeving, zoals een veilig pedagogisch klimaat (Bellaart, 2013). De gemeente heeft Boost Jongerenwerk ingekocht als preventieorganisatie, om zich voor deze jongeren in te zetten. Dat doet Boost door inzet van onder andere muziekactiviteiten, daar waar dit onderzoek zich op richt. Boost bereikt de jongeren door fulltime te investeren in het contact met de doelgroep, hun sociale omgeving, scholen en andere hulpverleningsinstanties als Wegwijs Roosendaal. Uit de probleemanalyses (te vinden in bijlage 10) blijkt dat Boost Jongerenwerk dat - door het vrijblijvende karakter van de organisatie waar niet met indicaties gewerkt wordt - er geen duidelijk begin- en eindpunt is van het proces, waardoor het volgens Boost moeilijk is te meten wat interventies hebben bijgedragen aan de persoonlijke- en maatschappelijke ontwikkeling van de doelgroep. Dit onderzoek geeft antwoord op de hoofdvraag welke bijdrage de muziekactiviteiten als sociaal-agogische interventie hebben aan een positief zelfbeeld, identiteitsontwikkeling en zelfredzaamheid voor de doelgroep. Het doel van dit onderzoek is dan ook om per 10 juni 2018 een adviesrapport aan te reiken met zinvolle resultaten en aanbevelingen, ingaan de op de vraag van de opdrachtgever hoe de muziekactiviteiten te professionaliseren. Dit doel is bereikt door het uitvoeren van een literatuurstudie naar de begrippen adolescentie, zelfbeeld, identiteitsontwikkeling en zelfredzaamheid (met focus op de doelgroep risicojongeren) en middels een kwalitatief onderzoek in de vorm van half-gestructureerde interviews met vier adolescenten en vier jongerenwerkers die voldeden aan de vooraf bepaalde criteria, te vinden in hoofdstuk 3.2.3. Uit de resultaten blijkt dat de doelgroep te weinig wordt ondersteund vanuit eigen omgeving om een positief zelfbeeld, een adequate identiteitsontwikkeling of zelfredzaamheid (volgens de normen en waarden van de Nederlandse maatschappij) te bewerkstelligen, waardoor ze alternatieven zoeken op straat, waar ze zekerheid vinden in het (destructieve, criminele) groepsverband. Het blijkt dat de muziekactiviteiten volgens de literatuur, de geïnterviewde adolescenten en de jongerenwerkers, positief bijdragen aan het zelfbeeld, de identiteitsontwikkeling en zelfredzaamheid van de jongeren, omdat het ze een constructieve vrijetijdsbesteding biedt. Hierdoor blijven ze uit de negatieve (straat)cultuur. Daar leren ze verscheidene vaardigheden aan die nodig zijn voor een positief zelfbeeld, het ontwikkelen van een positieve identiteit en groei in zelfredzaamheid. Voorbeelden uit de resultaten zijn het leren uiten van gevoelens; sociale vaardigheden leren en constructieve normen en waarden aanleren. Ook vinden ze een voorbeeldfiguur in de muziek of via de muziek, die ze missen in hun leven. Uit deze conclusies kwamen zeven aanbevelingen. Er is één aanbeveling uitgeschreven tot innovatie, betreft een nieuwe functieomschrijving, betiteld als ‘coördinator muziekactiviteiten’. Boost Jongerenwerk kan door middel van deze nevenfunctie van een jongerenwerker zijn laagdrempelige karakter behouden, maar de muziekactiviteiten als sociaal-agogische interventie professionaliseren, ten bate van de doelgroep in het versterken van hun persoonlijke- en maatschappelijke ontwikkeling.