Samenvatting

De eeuwige strijd tegen het water heeft onze delta afgesneden van de ooit zo rijke dynamiek. Het heeft de Nederlander gevormd en wereldberoemd gemaakt. Echter zorgt dit gevecht ook voor een afstand tussen mens en natuur. De brakke gradiënt tussen zoet- en zoutwater is bruut afgesneden door dijken en dammen. De dynamiek, die sediment aanvoerde, is verdwenen.

Met nieuwe uitdagingen in het verschiet, zoals klimaatverandering, is de Nederlandse delta kwetsbaar geworden. De zeespiegel stijgt terwijl ons land niet meer meegroeit. Natuurlijke processen moeten weer de motor worden die onze kwetsbare delta duurzaam versterkt.

Sinds de voltooiing van de Deltawerken is de waterkwaliteit verslechterd, verdwijnen schorren en platen, kalven oevers af en hebben trekvissen geen kans om te migreren. Dit is te wijten aan de verstoorde dynamiek. Waar natuurlijke processen het vruchtbare land vormde en vitaal hield, is deze afgesneden met alle gevolgen van dien. Daarbij versterkt het veranderende klimaat deze problematiek en legt het de geringe veerkracht van het systeem bloot.

In het afstudeervoorstel “Sediment” gaan de krachten en processen van de natuur weer onderdeel uitmaken van onze delta. De opgave gaat op zoek naar de mogelijkheden van een regenererende delta die meegroeit met de stijgende zeespiegel en daarmee een robuust en klimaatbestendig landschap vormt. Die naast waterveiligheid ook een impuls geeft aan biodiversiteit, recreatie en voedselproductie. Het plan spreekt zich uit over de zuidwestelijke delta, maar richt zich specifiek tot het eiland Schouwen-Duiveland en de Oosterschelde. De ligging maakt deze locatie kansrijk als voorbeeldgebied voor de omliggende eilanden.

Om de sedimentmotor weer aan de praat te krijgen wordt de Oosterscheldekering afgebroken en de verbinding met de Schelde hersteld. Vervolgens ontstaat een dijkopgave waarin de kustlijn wordt omgevormd naar een robuuste kustzone. Het plan bouwt voort op landschappelijke structuren als inlagen, dijken en binnendijken. Met de sober ontworpen coupures wordt de dynamiek binnengelaten en de kustlijn verbreed. Het sedimentatieproces wordt gediend door een palengrid die tevens wordt ingezet voor scheldierenteelt en het vergroten van biodiversiteit. De recreant is op sommige plekken te gast in dit sublieme landschap.

Het doel is om de rijkdom van deze kijk op waterveiligheid te tonen. Het middel is de dynamiek die het kleinste onderdeel van de delta weer laat floreren, sediment. Hoe langer we wachten met het toelaten van dynamiek in de delta, hoe groter de honger naar sediment wordt.


Afstudeercommissie: David Kloet (mentor), Yttje Feddes en Paul de Kort.
Toegevoegde leden t.b.v. het examen: Jana Crepon en Nike van Keulen.