Samenvatting

Vormen van dans als thuiskunst
Ruim driekwart van de leerlingen beoefent thuis een vorm van Urban dance; in hun eigen woorden - streetdance, breakdance of hiphop. Jongens hebben voorkeur voor breakdance, meisjes voor streetdance/hip hop. Net zoveel leerlingen vertelt internet te gebruiken als inspiratiebron. Het gaat dan om videoclips van beroemde artiesten als Shakira en om dansgroepen die deelnemen aan America's Best Dance Crew. Voor bijna alle kinderen is de relatie tussen muziek en dans vanzelfsprekend, waarbij de muziek de dansbeweging beïnvloedt door het ritme en inhoud van de tekst.
Belangrijk zijn dansen om het dansen zelf, lekker bezig zijn, het gaan beheersen van nieuwe technieken en passen en het maken van dansjes. Samen dansen vinden de kinderen leuk, vooral met leeftijdsgenoten. Opvallend is dat vooral de jongens graag de competitie aangaan in een breakdance-battle. Thuis dansen heeft voor leerlingen dus meerdere functies die onderverdeeld kunnen worden in procesgericht, productgericht of sociaal. Dit sluit aan bij het onderzoek over beeldende en muzikale thuiskunst. De belangrijkste stimulerende factoren voor dans als thuiskunst zijn internet waar leerlingen inspirerende voorbeelden nadoen of bekijken. Daarnaast is de dansles in de vrije tijd een stimulerende factor. Veel leerlingen geven aan thuis te oefenen voor de danslessen die ze volgen in de vrije tijd. Zussen spelen een grote rol als stimulans voor het thuis dansen. Grotere zussen die lesgeven aan kleinere zussen en tevens wordt er veel samen gedanst met zusjes en broertjes. Een enkele ouder wordt genoemd in de zin van hulp geven of het leren van een danspas aan een leerling maar dat komt een enkele keer voor. Wel vinden leerlingen het leuk om waardering te krijgen voor wat ze doen. Dit hoeft niet alleen van ouders te zijn maar ook van het publiek. Optreden voor publiek is naast een belangrijke functie ook een grote stimulans om thuis te dansen, specifiek in het zelf maken van dans en het oefenen van dansen. Uit de interviews komen een enkele leerstrategieën bij het thuis dansen naar voren: imiteren, dans maken en voor- en nadoen, vooral samen met leeftijdsgenoten. Imiteren van internet is een veelgebruikte manier om het dansvocabulaire uit te breiden. De kinderen kijken naar het materiaal en gaan zelf oefenen. Als zij het gevoel hebben dat zij de beweging onder de knie hebben, keren ze terug naar het voorbeeld om te vergelijken. Het kan zijn dat zij opnieuw gaan oefenen om het te verbeteren. De meeste kinderen imiteren dansmateriaal uit videoclips en opnames van dansgroepen; zij noemen veel minder het gebruik van instructiefilmpjes op internet. Bij thuis dansen spelen met name leeftijdsgenoten een belangrijke rol. Daarbij kan iemand die beter kan dansen de rol van leermeester krijgen. Die doen de bewegingen voor, beoordelen de uitvoering door de leerling en geven soms verbale instructie.
Ongeveer driekwart van de kinderen maakt thuis dansjes. Zij maken gebruik van al het dansmateriaal dat zij kennen: van internet, van dansles op school of in de vrije tijd, van andere kinderen. De bewegingen die hen aanspreken zetten zij achter elkaar tot een geheel. De muziekkeuze is belangrijk en soms volgt de dans de structuur of de tekst van de muziek. Zij laten het resultaat aan mensen in hun directe omgeving zien of in georganiseerd verband zoals een playbackshow of dansles. Het samenwerken speelt hierin een belangrijke rol. Op één van de scholen krijgen de kinderen algemeen dansante vorming. Er zijn wel relaties met een dansschool in de buurt, waar het aanbod vooral streetdance, breakdance en andere varianten van Urban is. Bijna alle geïnterviewde leerlingen zaten daar op les. Op een andere school hebben de leerlingen op school enkele jaren streetdance gehad.
In de kleinere gemeente is musical/showdans beter vertegenwoordigd, en opvallend genoeg is er in de omgeving geen streetdance-aanbod en wel een jeugdtheaterschool, waar show- en musicaldans wordt gegeven. Daarmee lijken de school en de omgeving van invloed op welke dansstijlen de leerlingen thuis beoefenen. Wat de meeste leerlingen waarderen in de dansles op school is de muziek, de sociale factor en de mogelijkheid van eigen inbreng in de les. Wat minder wordt gewaardeerd is de dansstijl, niveauverschillen en dat het voor jongens minder leuk is dan voor meisjes. De reacties op de inhoud van de dansles zijn over het algemeen positief. Wat opvalt is dat er ruimte is voor de creativiteit van leerlingen en dat er veel sprake is van samenwerkingsopdrachten. De positiviteit van de leerlingen kan te maken hebben met het geven van sociaal wenselijke antwoorden, aan de andere kant lijkt het erop dat de dansdocenten proberen aan te sluiten bij de belevingswereld van de leerlingen. Ze maken ruimte voor de eigen inbreng van de leerlingen en passen soms peerteaching toe in de les. Eén dansdocent vertelt in het kader van meer aansluiting met thuis meer ruimte te willen geven aan de thuiskunst van leerlingen. Er worden echter geen concrete voorbeelden gegeven. De veranderingen die de leerlingen zouden waarderen liggen op het gebied van het aanbieden van andere dansstijlen, vaak hedendaagse Urban dansstijlen, gastdocenten en ook veranderingen op het gebied van eigen inbreng in de dansles.