Samenvatting

Binnen mijn afstudeerplan heb ik de vraag gesteld of het mogelijk is om het bestaande landschap van het Al’Zaatari vluchtelingenkamp in Jordanië beter te benutten en beter te integreren in en rondom het huidige kamp. Hierbij staat de verbetering van de leefkwaliteit van de vluchtelingen voorop. Mijn onderzoeksvraag luidt daarom: “Hoe kan het bestaande landschap een bijdrage leveren aan de verbetering van de leefkwaliteit en zelfredzaamheid van de vluchtelingen binnen het Al’Zaatari vluchtelingenkamp in Jordanië?”
Op dit moment staat het Al’Zaatari vluchtelingenkamp aan de vooravond van een transformatie van een tijdelijke naar een permanente nederzetting/ stad. Dit is het laatste moment om in te grijpen om de leefkwaliteit en zelfredzaamheid voor de vluchtelingen te verbeteren. Daarnaast biedt het een kans om het kamp beter te integreren in het bestaande landschap. De historie leert dat het leven in versteende vluchtelingenkampen zoals Baqa ( voormalige Palestijns vluchtelingen in Amman) een enorm uitdaging is. De enorme potenties en de mogelijkheden van het Al’Zaatari vluchtelingenkamp licht ik toe in mijn afstudeerplan.

In mijn afstudeerplan richt ik mij op twee primaire problematieken, namelijk: de waterproblematiek en het structuurprobleem. .
Mijn ontwerp is geïnspireerd op het historische Aflaj-irrigatiesysteem wat al velen duizenden jaren oud is en veelal toegepast is in het Midden-Oosten. In het ontwerp wordt al het regenwater, wat in het najaar en in de winterperiode valt, opgevangen in 19 waterbassins binnen het kamp, 6 aan de rand van het kamp.
. Dankzij het geïntroduceerde watersysteem krijgen de bewoners de mogelijkheid kleinschalige landbouw te bedrijven of moestuinen aan te leggen. Daarnaast biedt de toekomstige structuur en verbindingen meer groen en meer fijne plekken om te verblijven. Ook biedt het de bewoners mogelijkheden om expressie te geven aan hun cultuur. Dit zorgt onder de bewoners voor meer zelfredzaamheid en het bevordert de leefkwaliteit.

Mijn ontwerp is geen blauwdruk, maar een groeimodel waarin het uitgesleten landschap weer wordt ‘aan’ gezet en waarin het zichzelf kan regenereren. Mijn plan helpt de vluchtelingen om de leefkwaliteit binnen het kamp te verbeteren. Uiteindelijk is mijn positie als landschapsarchitect een adviserende positie. Het gaat er om dat het plan uitgewerkt en gerealiseerd kan worden samen met de bewoners van het kamp. Gezamenlijk kunnen we de zelfredzaamheid en de leefkwaliteit van de bewoners enorm verbeteren.

Afstudeercommissie: Joyce van den Berg (mentor), Michiel van Driessche en Hans van der Made. Toegevoegde leden t.b.v. het examen: Saline Verhoeven en Roel Wolters.