Samenvatting

In het najaar van 2018 is het spel Een Steekje Los? Junior! ontwikkeld door stichting De Bagagedrager. De titel van het onderzoek verwijst naar de naam van het spel. Uit onderzoek blijkt dat bijna de helft van de kinderen een psychische aandoening heeft of zich psychisch kwetsbaar voelt. Het bespreekbaar maken van psychische diversiteit, kwetsbaarheden en taboerijke onderwerpen wordt bemoeilijkt door verschillende factoren als geslotenheid, onbegrip en vooroordelen. Een Steekje Los? Junior! is bedoeld om het bespreekbaar maken van deze onderwerpen op spelenderwijs mogelijk te maken voor kinderen. Hierin staan drie doelen centraal: het creëren van openheid en begrip en het afnemen van vooroordelen.
De literatuur stelt dat interventies evidence-based moeten zijn. Er bestaat een volwassenversie van het spel: Een Steekje Los?, waar in de afgelopen jaren de effectiviteit meerdere malen van is onderzocht. Een Steekje Los? Junior! is nieuw en nog niet onderzocht op effectiviteit. Het doel van dit onderzoek is om te bepalen in hoeverre het spel effectief blijkt. Hierin staat de onderzoeksvraag ‘In hoeverre heeft het spel Een Steekje Los? Junior! effect op de openheid, begrip en vooroordelen van kinderen van elf en twaalf jaar?’ centraal. Een ander doel is de beoogde doelstellingen van het spel aan te tonen. Daarnaast dient het onderzoek ter onderbouwing van het belang van de interventie. Tot slot wordt met het onderzoek getracht meer bekendheid te geven aan het spel.
De populatie van het onderzoek betreft kinderen in de leeftijdscategorie van elf en twaalf jaar. Het is juist op jonge leeftijd van belang om interventies in te zetten voor het vergroten van begrip en openheid met betrekking tot psychische diversiteit, om zo vooroordelen te verminderen. In het kader van kwantitatief onderzoek wordt er gebruik gemaakt van een effectmeting in de vorm van een quasi-experiment. Er is een voor- en nameting uitgevoerd door middel van een vragenlijst. Bij de experimentele groep heeft voor de nameting de interventie plaatsgevonden. Bij de controlegroep is de interventie niet ingezet. De steekproef omvatte 106 proefpersonen (n=106).
De gemiddelden in mate van openheid, begrip en vooroordelen zijn zowel bij de experimentele- als controlegroep minimaal gedaald. Daarbij verschillen ook de gemiddelden per schaal van de experimentele- en controlegroep minimaal. Er is geen significant verschil gevonden tussen de inzet van het spel en de mate van openheid, begrip en vooroordelen bij kinderen in de leeftijd van elf en twaalf jaar. Uit de resultaten blijkt dat de inzet van Een Steekje Los? Junior! niet effectief is.
Een mogelijke verklaring hiervoor kan zijn dat het eenmalig inzetten van een interventie niet voldoende is om gedragsverandering tot stand te brengen. Een aanbeveling is om het spel meerdere malen in te zetten en (bij vervolgonderzoek) de steekproef uit te breiden naar alle leeftijden behorend bij het de leeftijdsgrens van het spel. Daarnaast wordt aanbevolen om de interventie vast aan het lesprogramma toe te voegen en de spelervaringen naderhand te bespreken. De resultaten van het onderzoek zouden ook verklaard kunnen worden doordat de spelleiders van invloed zijn geweest. Aanbevolen wordt om de spelleiders bewust te maken van hun mogelijke invloed op de doelstellingen van het spel, doormiddel van bijvoorbeeld een beschrijving, training of filmpje met instructies. Verder zou er bij een spelbijeenkomst slechts één spelleider ingezet kunnen worden om de invloed zo veel mogelijk te beperken. Het is daarbij aanbevelingswaardig om één van de spelers of een voor de kinderen bekend/vertrouwd persoon in te zeten als spelleider. Om te bepalen in hoeverre dit haalbaar is binnen de verschillende leeftijdscategorieën, is nader onderzoek nodig.