Samenvatting

Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van Het Rhedens de Tender, een school voor praktijkonderwijs. Praktijkonderwijs is voortgezet onderwijs voor jongeren tussen 12 en 18 jaar die cognitieve beperkingen hebben, een leerachterstand van minimaal drie jaar en een intelligentiescore tussen 55 en 80. Doelstelling van dit onderzoek is om Praktijkschool de Tender inzicht te bieden of en hoe zij als onderwijs biedende organisatie kan bijdragen aan het maximaliseren van de uitstroom naar betaald werk.
Veelal zijn de jongeren afkomstig van het speciaal basisonderwijs. Ze zijn niet in staat om het vmbo te betreden. De jongeren zijn niet kwalificatieplichtig en op het praktijkonderwijs staat met name de arbeidstoeleiding centraal. De jongeren worden voorbereid om zo zelfstandig mogelijk te werken, te wonen en te recreëren. Ze leren door te doen en stages vormen een belangrijk onderdeel van hun opleiding. Een aantal leerlingen ziet kans om alsnog via een entree-opleiding een beroepsopleiding te volgen op mbo-2 niveau, de andere leerlingen stromen uit naar arbeid.
Omdat in dit onderzoek sprake is van een open onderzoeksvraag, is voor dit onderzoek gebruik gemaakt van interview, een kwalitatieve onderzoeksmethode. De onderzoeksgroep bestaat uit 14 stagebedrijven en werkgevers waarbij jongeren in het schooljaar 2014-2015 plaatsingsstage hebben gelopen of naartoe zijn uitgestroomd. De Tender wil van de respondenten weten welke kennis en vaardigheden zij vragen aan leerlingen die uitstromen naar betaald werk. Daarnaast is ook gevraagd naar mogelijk andere factoren die een rol spelen bij de instroom naar betaald werk.
Tussen 1 november 2016 en 12 januari 2017 zijn dertien interviews op de werkplek van de respondenten afgenomen. Uit de resultaten blijk dat (potentiële) werkgevers met name een leerling op 16/17-jarige leeftijd willen laten instromen op een stageplek, die vervolgens door kan stromen naar werk. Daarnaast is een leerling van 15 jaar ook welkom op een uitstroomplek, als de leerling op dat moment al een duidelijk beeld heeft welk werk hij of zij wil gaan doen. In beide gevallen is regelmatige afstemming nodig tussen werkgevers en school over werkwijzen en vaardigheden, om zo dicht mogelijk op elkaar aangesloten te zijn. Het behalen van branchegerichte certificaten heeft volgens de werkgevers een positief effect op de kennis, vakvaardigheid en de motivatie van de leerlingen.
Een deel van de werknemersvaardigheden bezitten de leerlingen als ze op stage komen, een aantal werknemersvaardigheden dienen nog aangeleerd te worden. Van te voren kennis hebben genomen van de organisatie en het soort werk vindt een aantal werkgevers belangrijk, evenals dat de persoon in de groep moet passen. Hierbij mag de eigenheid van de persoon blijven bestaan.
Een aantal aanbevelingen wordt gedaan, onder andere ‘kijk binnen de school naar de mogelijkheid van verticale leerroutes’ en ‘match naar uitstroomplek’. Verder wordt extra coaching aanbevolen wanneer de ontwikkeling van de werknemersvaardigheden achterblijven bij de verwachting en om gelijksoortig onderzoek te doen bij andere (potentiële) werkgevers.