Samenvatting

De Wet Passend Onderwijs is op 1 augustus 2014 ingevoerd om alle studenten een plek te geven op school welke passend is bij de kwaliteiten van de student. Door de Wet passend onderwijs wordt het mbo bereikbaar voor de kwetsbare student (Van den Enk & Jansen, 2015). De kwetsbare student ondervindt veelal belemmeringen in zijn studieloopbaan waardoor de kans aanwezig is dat hij de school zonder startkwalificatie (niveau 2 diploma) verlaat. Het Graafschap College wil zoveel mogelijk anticiperen op de wet passend onderwijs en stelt daarom de mogelijkheden en de onderwijsbehoefte van de kwetsbare student voorop en niet zijn beperkingen. Het onderzoek naar studiesucces bij kwetsbare studenten is verricht om studieloopbaanbegeleiding te optimaliseren om studiesucces te bereiken. Om de vraag te kunnen beantwoorden is het belangrijk om te weten hoe effectief op dit moment de huidige studieloopbaanbegeleiding is voor de kwetsbare student en of er voldoende in is geïnvesteerd na de komst van de Wet Passend Onderwijs. De onderzoeksvraag luidt: In hoeverre hebben niveau 2 studenten die afkomstig zijn van VSO en PrO loopbaancompetenties ontwikkeld op basis van de huidige studieloopbaanbegeleiding? Het onderzoek heeft 3 onderzoeksmethoden: literatuuronderzoek, deskresearch en empirisch onderzoek. In het literatuuronderzoek is onderzocht wat bekend is over (studie)loopbaansucces en wat kenmerkend is aan de kwetsbare student. Door middel van deskresearch is de huidige situatie van studieloopbaanbegeleiding (slb) op het Graafschap College in kaart gebracht. Het empirisch onderzoek is uitgevoerd door het afnemen van een vragenlijst bij de kwetsbare niveau 2 studenten afkomstig van voortgezet speciaal onderwijs (VSO), praktijkonderwijs(PrO) en voortgezet middelbaar beroepsonderwijs (vmbo) en door het afnemen van een vragenlijst bij de slb’ers.
De school heeft haar taak om studenten voor te bereiden op de (studie)loopbaan waarin studenten zelfsturend zijn binnen de (studie)loopbaan en bewuste keuzes kunnen maken. Studenten moeten vanuit het onderwijs richting krijgen om met de onzekerheid en onvoorspelbaarheid van de moderne arbeidsmarkt om te kunnen gaan (Kuijpers, 2012). Het ontwikkelen van loopbaancompetenties heeft een positieve invloed op de ontwikkeling van het zelfbeeld, de studieloopbaan en op zelfsturing van de studenten. Het ontwikkelen van loopbaancompetenties verwerft een arbeidsidentiteit wat zorgt voor minder schooluitval en de kans op (studie)loopbaansucces wordt vergroot (Meijers, Kuijpers & Bakkers, 2006). Niveau 2 studenten, afkomstig van VSO en PrO, zijn kwetsbaar vanwege leer- en/of gedragsproblematiek of hebben psychische problemen waardoor zelfsturing en het ontwikkelen van loopbaancompetenties een lastige opgave is.
Het literatuuronderzoek toont aan dat loopbaancompetenties worden ontwikkeld door de student een praktijk-, vraaggerichte en dialogische leeromgeving aan te bieden (Kuijpers, 2012). Van essentieel belang in de leeromgeving is het voeren van de dialoog met de student. De dialoog is belangrijk voor de stimulatie van zelfsturing (Luken, 2011). Het empirisch onderzoek meet in hoeverre de kwetsbare niveau 2 studenten loopbaancompetenties hebben ontwikkeld en in hoeverre zij een leeromgeving ervaren die vraag-, praktijkgericht en dialogisch van aard is. De leeromgeving wordt krachtig wanneer deze vraag-, praktijkgericht en dialogisch van aard is. Het onderzoeksresultaat geeft weer dat niveau 2 studenten afkomstig van VSO en PrO nauwelijks loopbaancompetenties hebben ontwikkeld en nauwelijks een leeromgeving ervaren die krachtig is. De huidige s