Samenvatting

SAMENVATTING
De snel veranderende arbeidsmarkt en samenleving vraagt van toekomstige werknemers veel zelfsturing en wendbaarheid. Hiervoor is het nodig dat werknemers loopbaancompetenties ontwikkelen. Op het mbo gebeurt dit door middel van het vak Loopbaanoriëntatie en –begeleiding (LOB). De opdrachtgever, de sector Economie en Dienstverlening op de locatie Assen van het Drenthe College, stelt zichzelf de vraag of de manier waarop nu invulling aan de LOB lessen wordt gegeven bijdragen tot de ontwikkeling van loopbaancompetenties.
 
De literatuur laat een aantal cruciale aspecten zien die van invloed zijn op het ontwikkelen van loopbaancompetenties, zoals het exploreren van de arbeidsmogelijkheden. Daarnaast is het belangrijk dat leerlingen zich bewust zijn van hun voorkeuren, eigenschappen en mogelijkheden zodat ze met meer zekerheid een realistischere keuze kunnen maken uit de arbeidsmogelijkheden. Volgens de literatuur lukt dit het best in een leeromgeving waarin loopbaanleren in de opleiding wordt nagestreefd met behulp van een reflectieve, op de loopbaan gerichte dialoog over concrete ervaringen. Ervaringen die bij voorkeur in een praktijkgerichte en vraaggestuurde context zijn opgedaan.
 
Om in kaart te brengen hoe het staat met de loopbaancompetenties van leerlingen van de sector Economie en Dienstverlening, de mate waarin zij vinden dat er sprake is van een loopbaangerichte leeromgeving en de mate waarin een loopbaandialoog wordt gevoerd is onder de leerlingen kwantitatieve data verzameld middels een enquête. Daarnaast is, om de visie van LOB’ers op LOB en hun kijk op de hiervoor genoemde vragen te onderzoeken, onder de LOB’ers kwalitatieve data verzameld middels interviews.
 
In totaal hebben 173 leerlingen de enquête ingevuld wat een respons is van 75,9%. Met negen van de twaalf LOB’ers en LOB-instructeurs is een interview gehouden wat neerkomt op een respons van 75%. De resultaten laten zien dat leerlingen matig tot niet bezig zijn met de loopbaancompetenties. Zowel de leerlingen als de LOB’ers vinden dat er geen sprake is van een vraaggestuurde context, waarvoor het onderwijssysteem en de eisen van examinering als belangrijkste redenen worden gegeven. Leerlingen vinden gemiddeld genomen dat er ook weinig sprake van een praktijkgerichte leeromgeving is. De meeste LOB’ers zijn wel positief over de mate waarin leerlingen kennis maken met de praktijk. Wat betreft de loopbaandialoog geven zowel leerlingen als LOB’ers aan dat de focus veel ligt op de studievoortgang en problemen tijdens de opleiding en minder op de loopbaan.
 
Voor het beantwoorden van de onderzoeksvraag hoe de invulling van de LOB leerlijn binnen de sector EDI op de locatie Assen bijdraagt tot de realisatie van de doelstellingen kan gezegd worden dat hoewel de doelstelling niet volledig wordt behaald op dit moment er onderdelen zijn die een positief bijdragen en onderdelen die belemmeren. Stages is een van de onderdelen die positief bijdragen en de onderwijssetting die het moeilijk maakt om leerlingen met de echte realiteit in aanraking te brengen is een belemmerende factor. Een aantal factoren kunnen van invloed zijn geweest op de resultaten zoals het feit dat het invullen van de vragenlijst een onderdeel van de les was en leerlingen dus ‘verplicht’ werden mee te werken aan het onderzoek. De uitkomsten van het onderzoek geven de sector EDI een beeld van hoe het ervoor staat met het vak LOB, wat er goed gaat en wat nog verbeterd kan worden zodat het vak nog beter aansluit bij de belevingswereld van de leerlingen.