Samenvatting

Het afstudeeronderzoek heeft plaats gevonden naar de wettelijke (rechts)middelen c.q. wettelijke mogelijkheden van de curator op het gebied van frauduleus handelen c.q. faillissementsfraude op basis van het wetgevingsprogramma ‘herijking faillissementsrecht’ (hierna: programma), waaronder het wetsvoorstel Wet versterking positie curator, de Wet civielrechtelijk bestuursverbod en herziening strafbaarstelling faillissementsfraude valt en in hoeverre het beleid van Schol & Gorter Advocaten (hierna: SGA) daarbij aansluit. Het programma bestaat uit drie pijlers. De derde pijler, fraudebestrijding, bestaat uit het wetsvoorstel Wet versterking positie curator, de Wet civielrechtelijk bestuursverbod en de herziening strafbaarstelling faillissementsfraude. Met onderhavig afstudeeronderzoek is getracht een antwoord te geven op de vraag in hoeverre het beleid van Schol & Gorter Advocaten (hierna: SGA) aansluit op voornoemde wetgeving. Daarnaast zijn de taken c.q. wettelijke mogelijkheden van de curator op het gebied van frauduleus handelen c.q. faillissementsfraude op basis van de huidige wetgeving vergeleken met die van de nieuwe wetgeving. Tevens wordt beschreven of het wetsvoorstel Wet versterking positie curator en de Wet civielrechtelijk bestuursverbod kan bijdragen aan het terugdringen van frauduleus handelen c.q. faillissementsfraude. Ten slotte wordt de praktijk van SGA op basis van de huidige werkzaamheden van de curator ten aanzien van het tegengaan van faillissementsfraude nader in kaart gebracht.
Uit de resultaten is gebleken dat op basis van de huidige wetgeving de curator is belast met het beheer en de vereffening van de failliete boedel. Ten aanzien van het aanpakken van onregelmatigheden en faillissementsfraude heeft de curator de mogelijkheid om 1) een actio pauliana in te stellen, 2) namens de gezamenlijke schuldeisers derden aan te spreken, 3) een enquêteprocedure te voeren, 4) de bestuurder c.q. feitelijk beleidsbepaler van de gefailleerde aansprakelijk te stellen voor het tekort in het faillissement en 5) aangifte te doen bij de daartoe bevoegde instanties wegens geconstateerde strafbare feiten.
Op basis vanhet wetsvoorstel Wet versterking positie curator krijgt de curator de taak om standaard een onderzoek te doen naar onregelmatigheden die het faillissement, althans mede, hebben veroorzaakt. De curator wordt verplicht de rechter-commissaris hierover vertrouwelijk te informeren. Alsdan dient de curator of de rechter-commissaris te bezien of melding of aangifte bij de daartoe bevoegde instanties nodig is. Ten slotte dient de curator zich in het faillissementsverslag te verantwoorden hoe hij zich van zijn fraudesignalerende rol heeft gekweten. De Wet civielrechtelijk bestuursverbod biedt de rechter mogelijkheid een bestuursverbod op te laten leggen aan de bestuurder alsmede degene die het beleid (mede) heeft bepaald van een in artikel 2:3 BW genoemde rechtspersoon een en ander op vordering van de curator. Het voorgaande is ook mogelijk op verzoek van het Openbaar Ministerie (hierna: OM). Een dergelijk bestuursverbod kan worden opgelegd voor de duur van maximaal vijf jaar. Ten aanzien van de herziening strafbaarstelling faillissementsfraude kan geen conclusie worden getrokken nu dit geen betrekking heeft tot de taken van de curator.
Tot slot is uit de onderzoeksresultaten gebleken dat in de praktijk van SGA al standaard een rechtmatigheidsonderzoek wordt gedaan. Indien er onregelmatigheden worden ontdekt, wordt de rechter-commissaris hierover vertrouwelijk ingelicht. Ten aanzien van het doen van aangifte bij de daartoe bevoegde instanties wordt geen eenduidig beleid gevoerd. In de faillissementspraktijk van de heer Schol wordt per geval afgewogen of aangifte van faillissementsfraude op zijn plek is terwijl de heer Gorter daarentegen geen aangifte doet.
Geconcludeerd wordt dat het beleid van SGA deels aansluit bij de nie