Samenvatting

Samenvatting Woningcorporatie Rentree uit Deventer heeft als maatschappelijke taakstelling: het bieden van huisvesting aan mensen met een lager inkomen. Rentree heeft een woningvoorraad van zo’n 3800 woningen en zakelijke ruimtes (Rentree, z.j.). Woningen worden aangeboden via een website van samenwerkende woningcorporaties in de regio Zutphen, Apeldoorn en Deventer. Mensen moeten een zekere periode ingeschreven staan om te kunnen reageren op een aangeboden woning, daarnaast zijn er enkele andere voorwaarden waar mensen aan dienen te voldoen. Zo geldt er bijvoorbeeld een inkomensgrens en dient men te beschikken over de Nederlandse nationaliteit of een geldige verblijfsvergunning.  Rentree heeft als verhuurder de plicht om haar huurders woongenot te bieden. Hiervoor is het van belang een zorgvuldige afweging te maken in de toewijzing van een woning aan een nieuwe huurder. Rentree heeft in de afgelopen jaren ervaren dat zij geen gedegen instrument hanteerden met betrekking tot de toe- en afwijzing van sociale huurwoningen. In sommige gevallen ontstond er twijfel over de achtergrond van een kandidaat-huurder. Echter was het moeilijk dit hard te maken en zat er niets anders op dan de woning aan de kandidaat-huurder toe te wijzen. Soms ging het goed en was het het begin van een goede relatie tussen huurder en verhuurder. In andere gevallen verliep deze relatie soms desastreus en was Rentree achteraf van mening dat zij intensiever te werk had moeten gaan in de toewijzingsprocedure. Rentree vraagt zich af in hoeverre er wettelijke kaders zijn omtrent toe- en afwijzing en wat zij er aan kan doen om dit proces zo in te richten dat het beter te verantwoorden is richting intern en extern betrokkenen. Daarom luidt de hoofdvraag van deze scriptie:
Wat is de behoefte van Rentree met betrekking tot het toe- en afwijzingsbeleid van sociale huurwoningen en wat zijn de juridische kaders hieromtrent?
Om hier achter te komen heb ik ongestructureerde interviews gehouden met twee medewerkers van Rentree van het team Sociaal Beheer. Zij zijn veelvuldig betrokken bij de gevallen waarin het zogenaamde ‘goed huurderschap’ niet wordt gepraktiseerd. Uit deze interviews bleek dat Rentree een gebrek aan instrumentarium ervaart op het gebied van toe- en afwijzing, dit leidt tot beperkte verantwoordingsmogelijkheden. Graag wil Rentree een systematischer aanpak om de toe- en afwijzing van woningen beter te kunnen verantwoorden jegens in- en extern betrokkenen. Daarnaast gaf men aan dat er niet met iedereen intakegesprekken worden gehouden en dat men wel deze behoefte heeft. De wettelijke kaders voor toe- en afwijzing heb ik gezocht in wetgeving, jurisprudentie en literatuur. Hieruit bleek dat er geen vastliggende juridische kaders zijn. Een woningcorporatie geniet contractsvrijheid, maar dient rekening te houden met de aan haar toegedichte maatschappelijke taak tot het voorzien in woonruimte voor de lagere inkomensgroepen. Redelijkheid en billijkheid en enkele algemene beginselen van behoorlijk bestuur (abbb) kunnen hierbij als leidraad gebruikt worden om het proces zo eerlijk mogelijk te laten verlopen. Dit zal ik in de navolgende hoofdstukken expliciteren . Via interviews heb ik bij een vijftal woningcorporaties gekeken hoe zij omgaan met de toe- en afwijzingsprocedure. Hieruit bleek een pallet van methoden. De één had nauwelijks regels en procedures en de ander hanteerde een uitgebreide intakeprocedure. De bekendheid van wet- en regelgeving varieerde eveneens. Over het algemeen  waren corporaties zich bewust van haar taak en de gevolgen van gemaakte keuzes voor (kandidaat)huurders. Maatwerk bleek hierbij een sleutelwoord. Vaak wordt er specifiek gekeken naar de achtergrond van een kandidaat-huurder, in sommige gevallen draagt het toewijzen van een woning namelijk bij aan de oplossing van het probleem. Ook